آموزش راه ‌اندازی مرغداری

برای راه‌ اندازی مرغداری موفق و سودآور باید به طور متوسط ظرفیت 2 تا 20 هزار قطعه‌ مرغ را در نظر داشته باشید. جالب است بدانید؛ که در اکثر نقاط ایران راه ‌اندازی مرغداری امکان‌پذیر است. افراد با راه‌اندازی مرغداری نه تنها شرایط سودآوری برای خود را فراهم می‌کنند؛ بلکه موجب کاهش نیاز کشور به واردات این محصول و ایجاد اشتغال برای جوانان می شوند. ما در این محتوا قصد داریم؛ به نکات کلیدی و کاربردی که در راه اندازی مرغداری اهمیت دارد بپردازیم. در ضمن خواندن این محتوا در پرآور 5 دقیقه زمان لازم دارد.

راه اندازی مرغداری و نکاتی که قبل از آن باید بدانید!

راه اندازی مرغداری چنانچه اصولی انجام گیرد، می‌تواند بسیار سود آور باشد. چرا که گوشت مرغ و تخم مرغ از ضروریات سبد غذایی هر خانوار ایرانی محسوب می‌شود. همچنین با افزایش قیمت مرغ و تخم مرغ همچنان تقاضای خرید این محصول کاهش نیافته و از سبد غذایی مردم حذف نشده است. بنابراین با اطمینان می توان گفت مصرف محصولات به دست آمده از مرغداری بازار پایداری دارد.

وجود این بازار پایدار، ریسک سرمایه گذاری در راه اندازی مرغداری را به حداقل ممکن می رساند. به علاوه از آنجایی که بازار کار اشباع نشده است؛ با مقدار کمی تحقیق و مطالعه می توان عملکرد و سودآوری چشمگیری در این زمینه داشت. البته لازم به ذکر است؛ که سود راه‌اندازی مرغداری در اوایل به‌علت هزینه‌های اولیه کم خواهد بود؛ اما در دوره‌های بعد با تولید بیشتر، می‌توانیدسود بیشتری کسب کنید.

حتما بخوانید: آموزش پرورش مرغ تخمگذار با بهترین راهکارها

راه اندازی مرغداری و استاندارهای لازم آن

طبق قوانین جهاد کشاورزی مکانی که برای پرورش مرغ یا مرغداری مورد استفاده قرار می‌گیرد باید دارای ویژگی های خاصی باشد. مهمترین این ویژگی ها عبارتند از:

1. رعایت فاصله‌ی مناسب با سایر مجتمع های پرورشی( حدودا یک و نیم کیلومتر از دیگر مراکز پرورش طیور باید فاصله داشته باشید )
2. رعایت جهت ساختمان یعنی به صورت شرقی و غربی ساخته شود.
3. رعایت فاصله‌ی حداقلی 15 متری دیوارها از فضای سبز.
4. محوطه سازی و حصارکشی مناسب.

 راه اندازی مرغداری و نحوه‌ی دریافت مجوز قانونی

برای احداث مرغداری در ابتدا به مجوز قانونی صنعتی نیاز دارید. جهت گرفتن مجوز باید طرح توجیهی با رعایت کلیه ضوابط فنی و قانونی تهیه نمایید. همچنین نقشه بنای ساختمان و تاسیسات مورد احداث را تهیه کنید. پس از فراهم نمودن مدارک به واحد امور دام شهرستان محل سکونت خود مراجعه کنید؛ و پرونده تشکیل دهید. سپس منتظر دستور کار سازمان جهاد کشاورزی بمانید.

حتما بخوانید: چرا مرغ ها تخم مرغ‌های خود را می‌شکنند؟

راه اندازی مرغداری و زمین مناسب

شرط اساسی و اولیه برای راه‌اندازی یک واحد صنعتی مرغداری داشتن زمین مناسب با امکانات کافی است. زمین می‌تواند به صورت؛ قولنامه‌ای (به شرط احراز مالکیت)، مشاع، سند دار، اصلاحات اراضی مفروزالرعیه باشد.

به علاوه زمین باید دارای تعدادی از شرایط باشد به عنوان نمونه؛ قابلیت دسترسی به امکانات رفاهی را داشته باشد. امکاناتی مثل: جاده‌ی ارتباطی مناسب، برق، آب و گاز شهری. همچنین لازم است بدانید؛ که به زمین های کمتر از یک 500 متر مجوز لازم برای راه‌ اندازی مرغداری از سوی سازمان کشاورزی تعلق نمی‌گیرد.

راه اندازی مرغداری و طراحی ساختمان مناسب

استفاده از سالن‌های بسته جهت طراحی ساختمان مرغداری می تواند بهترین گزینه برای راه اندازی مرغداری باشد. در حال حاضر یکی از رایج‌ترین مدل‌های طراحی و ساخت ساختمان جهت مرغداری، سالن‌های بدون پنجره می‌باشد. در اینگونه سالن ها باید از هواکش‌های بزرگ به همراه پدهایی که در دیواره‌های جانبی جاسازی می‌شوند، استفاده شود. اینگونه هوای مورد نیاز ساختمان بدون پنجره تأمین خواهد شد. ساختمان‌های بدون پنجره و دارای تهویه از نظر بهداشتی و کنترل شرایط محیطی در نوع خود بهترین می‌باشند.

حتما بخوانید: بهترین تغذیه‌ برای مرغ گوشتی چیست؟!

راه اندازی مرغداری با توجه به منطقه

شرایط اقلیمی هر منطقه می‌تواند بر روی مصالح به کار رفته در مرغداری و نحوه‌ی تاسیس آن تاثیر گذار باشد. به عنوان نمونه در مناطقی که بارندگی شدید و رطوبت زیاد است. ساخت مرغداری به شیوه‌ی سیستم آشیانه های باز توصیه می‌شود. چرا که در این مناطق استفاده از سیستم های خنک کننده تبخیری امکان پذیر نیست. علاوه بر این سقف ساختمان مرغداری ممکن است به صورت ساده و یا دو سقف ساخته شود.

نوع ساده؛ اغلب در مرغداری های کوچک و یا متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع سقف می تواند به صورت مسطح و یا شیب دار ساخته شود. همچنین نوع “دو سقف” در مرغداری های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. چرا که در این نوع سقف عمل تهویه به خوبی انجام می‌گیرد.

ایجاد تاسیسات و ساختمان‌های اصلی و فرعی مورد نیاز جهت راه‌ اندازی مرغداری

وجود تعدادی از ساختمان ها و تاسیسات در مرغداری ها ضروری است. تعدادی از این موارد عبارت‌اند از:

1. سالن؛ جهت پرورش و نگهداری طیور
2. انبار؛ جهت نگهداری دان و جیره
3. انبار: جهت نگهداری دارو، واکسن و مکمل‌ها
4. انبار: جهت نگهداری لوازم و تجهیزات
5. سیستم تهویه مناسب
6. سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی
7. منابع تأمین آب مصرفی شامل حفر چاه، منبع برای ذخیره آب، لوله‌کشی جهت آب آشامیدنی.
8. ساختمان جهت کادر اداری و پرسنلی
9. ساختمان جهت سرایداری
10. رختکن و سرویس بهداشتی
11. حوضچه‌های ضدعفونی
12. محل جهت استقرار کوره لاشه‌سوزی
13. محل جهت استقرار کود خشک‌کن
14. اتاق کالبدشکافی
15. محل جهت استقرار موتورخانه
16. اتاق ضدعفونی
17. سیستم جمع‌آوری و دفع فاضلاب
18. منبع سوخت

ضرورت سوله و انبار جهت راه‌ اندازی مرغداری

هر واحد صنعتی احتیاج به یک یا چند تا سوله دارد. سوله ها یکی از پر هزینه‌ترین مراحل راه ‌اندازی مرغداری واحد صنعتی هستند. هزینه ی ساخت سوله بسته به نوع تولید ارتفاع سوله و مساحت آن می‌تواند متفاوت باشد. لازم است بدانید؛ که یک واحد 20 هزار قطعه‌ای مرغداری احتیاج به دو سوله حدوداً 45 در 15 متری خواهد داشت.

تامین سوخت و انرژی جهت راه‌ اندازی مرغداری

سوخت یکی از نیازهای ضروری هر واحد مرغداری صنعتی است. چرا که یکی از نیازهای اساسی مرغداری تامین گرما و سرمای مورد نیاز مرغ ها است. تامین سوخت هزینه هایی را برای مرغدار در پی خواهد داشت. البته با توجه به این‌که از چه نوع سوختی استفاده می شود. هزینه‌ها هم متفاوت خواهد بود. برخی از پرورش دهندگان معتقدند؛ که شاید هزینه گازکشی در مراحل اولیه زیاد باشد؛ اما استفاده از آن در طولانی مدت به‌صرفه‌تر خواهد بود.

راه‌ اندازی مرغداری و تامین تجهیزات لازم

ابزارآلات و ماشین‌ها از مهم‌ترین عناصر در راه‌اندازی یک واحد مرغداری صنعتی می‌باشند. یک مرغدار موظف به تامین تعدادی از ابزار آلات است. هرچند هزینه تمام این ابزارآلات با توجه به نوسان قیمت‌ها در شرایط فعلی بازار قابل پیش‌بینی نیست؛ اما تهیه‌ی آنها از ملزومات است. تعدادی از ابزار ها عبارت‌اند از:

1. آسیاب برای خرد کردن دان
2. میکسر و بالابر
3. وسایل سرمایشی و گرمایشی برای کنترل دمای محیط
4. آب‌خوری و دان‌خوری‌های اتوماتیک
5. قفس استاندارد که نقش به سزایی در افزایش راندمان تولید و کاهش هزینه ها دارد

حتما بخوانید : انواع قفس های استاندارد، ضدزنگ و قابل شستشو برای راه اندازی مرغداری

راه اندازی مرغداری و خرید جوجه

قبل از فراهم نمودن جوجه‌ریزی برای راه ‌اندازی مرغداری باید اقدامات زیر را انجام داد :

1. سالن را کاملاً تجهیز و آماده کنید.
2. تمام نکات بهداشتی و ایمنی رعایت شده باشد
3. پس از انجام این مراحل نوبت به خرید جوجه می‌رسد. مراقب باشید؛ که جوجه‌ها را از گله مادر سالم تهیه نمایید. در انتخاب نژاد جوجه دقت فرمایید چون بعضی از نژادها توان بالاتری دارند. به علاوه دقت فرمائید جوجه‌ها از یک سن و یک مادر باشند. به محض ورود جوجه‌ها مراقبت‌های اولیه را شروع کنید. جوجه‌ها باید در محدوده مادر مصنوعی قرار بگیرند.
4. استفاده از قفس های استانداردی که مجهز به مادر مصنوعی هستند. بهترین گزینه برای پرورش مرغ می‌باشد. جالب است بدانید؛ هر مرغدار می‌تواند در طی یک سال 5 دوره جوجه‌ریزی نماید و به مرور زمان مقدار جوجه‌ها را افزایش دهد. حتما جوجه ها را در زمان مناسب تخلیه کنید. چراکه طولانی شدن زمان تخلیه جوجه‌ها باعث افزایش تلفات و کاهش رشد آنها می‌شود.

حتما بخوانید : قفس های مجهز به مادر مصنوعی

راه اندازی مرغداری و اهمیت کنترل دما

دما و رطوبت در راه‌اندازی یک واحد مرغداری از اهمیت زیادی برخوردار است. با نصب انواع ابزارهای سرمایشی و گرمایشی و تهویه مناسب می‌توان دما و رطوبت را در میزان استاندارد حفظ کرد. بنابر شرایط آب و هوایی هر منطقه دما و رطوبت باید تنظیم گردد. با رعایت اصول صحیح ساختمان‌سازی و عایق‌بندی سقف‌ها و دیوارها می‌توانید دما و رطوبت را به راحتی کنترل نمایید. توجه داشته باشید؛ که علاوه بر تأمین هوای مورد استفاده مستقیم طیور، حفظ کیفیت هوای سالن نیز باید مدنظر قرار بگیرد. برای این کار سیستم تهویه سالن باید مرتب بازرسی گردد.

حتما بخوانید: مقایسه‌ی پرورش مرغ سفید با مرغ بومی

سیستم نوردهی و روشنایی در  مرغداری

سیستم روشنایی مرغداری نیز یکی از تجهیزات مهم و ضروری برای راه اندازی مرغداری می‌باشد. معمولاً در پرورش مرغداری از برنامه روشنایی دائمی استفاده می‌گردد؛ ولی بهتر است ساعاتی را نیز به تاریکی اختصاص دهید تا جوجه ها استراحت کنند و سالم بمانند. معمولا برای تامین نور از انواع لامپ فلورسنت، تنگستن LED و غیره استفاده می‌شود.

سرمایه در گردش در راه‌اندازی مرغداری

به سرمایه در گردش جهت راه‌ اندازی مرغداری برای خرید جوجه، دان و سایر هزینه‌های جاری نیاز دارید. بازگشت سرمایه در واحد صنعتی مرغداری سریع می‌باشد. بازگشت سرمایه در گردش هر دو ماه یکبار صورت می‌گیرد.

وسایل و تجهیزات لازم جهت راه ‌اندازی سالن مرغداری

فضای نگهداری جوجه‌ها به یک سری وسایل و تجهیزات نیازمند است؛ که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

دانخوری مورد استفاده در سالن مرغداری

هنگام استفاده از دانخوری زنجیری، لازم است فاصله 5/2 سانتیمتر برای هر مرغ رعایت شود. همچنین به هنگام استفاده از دانخوری بشقابی، حداقل یک ردیف برای هر 5 متر عرض سالن لازم است.

بیشترین هزینه در یک سالن مرغداری در حال حاضر مربوط به دان میباشد. متاسفانه در دانخوری های زنجیری و بشقابی ریخت و پاش دان به شدت زیاد است و همین امر موجب افزایش شدید هزینه ها خواهد شد. در مقابل قفس های مخصوص پرورش مرغ دارای دانخوری های لبه دار هستند که از ریخت و پاش دان جلوگیری کرده و باعث کاهش هزینه ها و در نهایت افزایش سود خواهد شد.

آبخوری مورد استفاده در سالن مرغداری

مدل های مختلف آبخوری وجود دارد؛ مثل: آبخوری آویز، کمکی کوچک کله قندی و یا پلاستیکی. فرقی نمی‌کند از کدام نوع آبخوری استفاده می‌کنید، آنچه مهم است؛ تمیز و بهداشتی بودن آن است. چرا که این امر نه تنها بر سلامتی؛ بلکه بر رشد جوجه ها تاثیر مستقیم دارد. پس قبل از جوجه ریزی آبخوری‌ها را استرلیزه کرده و با آب تمیز پر کنید.

درجه استاندارد برای آبخوری‌ها حدود 20 درجه سانتیگراد است. حتماً باید آبخوری‌ها روزی سه بار شستشو داده شوند و آب آن‌ها عوض گردد. هرچند استفاده از سیستم قفس مرغداری مشکل شستشوی مداوم آبخوری را نخواهد داشت. چرا که قفس های استاندارد مجهز به سیستم اتومات آبخوری هستند. در نتیجه استفاده از این قفس ها موجب می‌شود؛ آب مصرفی مرغ‌ها کاملا بهداشتی و سالم باشد.

حتما بخوانید : قفس های استاندارد برای پرورش مرغ

راه اندازی بستر مورد استفاده

از موادی چون سبوس، برنج، پوشال، چوب، کاه، ماسه و بستر مقوایی می‌توان در مرغداری‌ها استفاده نمود. هیچ‌وقت بستر کهنه و قدیمی را دوباره استفاده نکنید.

در دوره‌های مختلف باید بستر تعویض شود. چرا که سوسک‌ها و حشرات، به بستر نفوذ می‌کنند. این امر باعث بیماری عدم بازدهی مناسب مرغ ها می‌شود. پس ضرورت دارد بستر قدیمی را خارج و برای جوجه‌ریزی جدید از بستر تازه استفاده نمایید. بهترین بستر برای مرغ ها کاه است.

برای جلوگیری از تاول سینه، سوختگی سینه و… بهتر است از بستر نرم و با کیفیت استفاده گردد. به هیچ‌وجه از پوشال پودر شده، مرطوب و کلوخ شده استفاده نکنید. این مواد باعث تلفات و بیماری در مرغ‌ها می‌شوند.

تهیه ی مواد مناسب برای بستر و تعویض آن می‌تواند هزینه بر باشد. به همین جهت استفاده از قفس استاندارد نه تنها در صرفه جویی هزینه ها به مرغدار کمک می‌کند؛ بلکه موجب بازدهی بیشتر مرغ‌ها خواهد‌شد.

رعایت بهداشت سالن

شست‌وشو و ضدعفونی کردن سالن‌های مرغداری، ضدعفونی کردن لوازم و تجهیزات مورد استفاده، ضدعفونی محوطه و… از اصول ضروری جهت رعایت بهداشت مرغداری است.

سالن‌های مرغداری، سیستم‌های آبخوری و دانخوری و تمام تجهیزات بکار رفته در سالن باید همیشه ضدعفونی شوند. در صورت امکان با استفاده از آب پرفشار و مواد شوینده مانند پودرهای لباس‌شویی کف سالن‌های پرورش مرغداری را بشویید.

لازم به ذکر است که استفاده از سیستم قفس موجب می شود؛ محیط مرغداری تا حداکثر ممکن بهداشتی باشد. بیماری و عفونت در میان مرغ ها کمتر انتقال یابد. همچنین تمیز کردن محیط مرغداری راحت‌تر و در ظرف زمان کمتری انجام گیرد. چرا که فضولات در سینی های کودکش جمع آوری شده و به راحتی تخلیه میشوند.

پیشنهادهایی برای راه‌ اندازی موفقیت‌آمیز مرغداری و کاهش هزینه ها

1. ساخت سالن‌های بزرگ با سیستم تمام اتوماتیک جهت افزایش تولید و صرفه‌جویی در هزینه ساخت
2. طراحی تهویه مناسب و نوین جهت تأمین هوای کافی برای جلوگیری از سکته و خفگی طیور
3. ساخت سالن‌های اتوماتیک باعث کاهش استفاده از کارگر و کاهش هزینه ها می‌شود. همچنین تردد کمتر کارگرها موجب افزایش بازدهی مرغ ها خواهد شد.
4. ساخت سالن‌هایی با سیستم تهویه ترکیبی جهت بازیافت انرژی از زیر سقف سالن که تا هفتاد درصد کاهش می‌یابد.
5. استفاده از سیستم پرورش در قفس به جای سیستم بستر و…

در پایان

از فواید اقتصادی راه ‌اندازی مرغداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

1. بازار مطمئن‌ و پایدار فروش گوشت مرغ و تخم مرغ
2. برگشت سریع سرمایه
3. تهیه نسبتاً آسان مواد اولیه و جیره‌ی غذایی مرغ ها
4. مصرف دان کم مرغ ها
5. وجود اتحادیه و تعاونی‌های فراوان جهت حمایت از این شغل و…

البته باید توجه داشت در کنار مزایای تولید، تهیه و تامین مواردی هم ضروری است؛ که فراهم نمودن آنها نیازمند تلاش است. به عنوان نمونه؛

1. طی کردن مراحل قانونی و اداری جهت اخذ مجوز
2. طی کردن مراحل قانونی دریافت وام در صورت لزوم
3. تامین مواد اولیه، دارو، منابع انرژی چون برق، گاز

اما هر شخص تولیدکننده‌ای با ایجاد راه‌حل‌هایی خلاق می‌تواند با مشکلات موجود مقابله کند. همچنین بهره گرفتن از تجربیات پرورش دهندگان موفق و کارآزموده می‌تواند در راه اندازی مرغداری موفق کارگشا باشد. مجموعه‌ی «پرآور» با داشتن چندین سال سابقه‌ی درخشان در زمینه تولید انواع تجهیزات استاندارد برای پرورش انواع طیور آماده‌ی مشاوره و پاسخگوی به سوالات شما عزیزان است.

شما برای ما از راه اندازی مرغداری بنویسید

راه اندازی مرغداری به تجربه های بسیار زیادی نیاز دارد که سایت پرآور در این مطلب بخش عمده ای از آن را در اختیار شما قرار داد. چنانچه در این باره تجربه ای دارید که می تواند مطلب ما را تکمیل تر کند در بخش نظرات آن را با ما به اشتراک بگذارید.