چطور کلسیم مورد نیاز مرغ های تخمگذار را تامین کنیم؟

افرادی که در زمینه پرورش طیور کار می‌کنند از اهمیت فراوان تغذیه برای رشد کافی آن‌ها مطلع هستند. مرغ‌ یکی از بااهمیت‌ترین طیور در تامین مواد غذایی ما است. تخم‌مرغ‌ یکی از پرمصرف‌ترین محصولات در وعده‌های غذایی ماست؛ در اینجاست که اهمیت تغذیه مرغ‌های تخمگذار خودش را بیشتر نشان می‌دهد. کلسیم یکی از مهم‌ترین عناصر غذایی در تغذیه مرغ‌های تخمگذار است که کمبود آن باعث عوارض زیادی برای مرغ‌ها و خسارت‌ برای پرورش‌دهندگان طیور می‌شود. ما در این مقاله قصد داریم تا راه‌های رفع کمبود کلسیم مورد نیاز مرغ های تخمگذار را بیشتر بررسی کنیم. با ما همراه باشید تا به فواید این عنصر برای تغذیه مرغ‌ها پی ببرید.

عوارض کمبود کلسیم مورد نیاز مرغ های تخمگذار

قبل از شروع مبحث بهتر است با اصطلاحی تحت عنوان «تولک رفتن» که برای مرغ‌ها به کار می‌رود آشنا شوید. تولک رفتن در واقع مرحله‌ای از سیکل طبیعی زندگی مرغ است و زمانی رخ می‌دهد که یک‌سری از پارامترهای محیطی اطراف مرغ تغییر کنند. با تغییر پارامترهایی مثل شرایط تغذیه‌ای، شرایط آب و هوایی و طول روز مرغ وارد دوره تولک می‌شود. در این دوره ریزش پرهای آن شروع می‌شود و به طور کامل پرهایش را از دست می‌دهد؛ همچنین تخمک‌گذاری آن متوقف شده و دیگر تخم نمی‌گذارد. در این مرحله سیستم دفاعی بدن مرغ نیز ضعیف می‌شود.

حال دلیل وجود دوره تولک رفتن برای مرغ‌ها چیست؟ در این دوره بدن مرغ‌ها شروع به احیای مجدد پر‌ها، اسکلت، تخمدان و اویکدوکت مرغ‌ها می‌کند. در این دوره کلسیم یکی از عناصر اصلی برای احیاسازی موارد گفته شده است و کمبود آن موجب عوارض زیادی برای مرغ‌ها می‌شود. در نتیجه باید کلسیم مورد نیاز مرغ را علل الخصوص در این دوره فراهم کرد تا شاهد تخمگذاری بدون نقص و سلامت طیور خود باشیم. از جمله عوارض کمبود کلسیم در مرغ عبارت است از:

• لنگیدن مرغ
• کج شدن پاها
• مشکلاتی در راه رفتن آن‌ها به وجود می‌آید.
• افت بسیار زیاد تخمک‌گذاری
• تولید تخم‌ مرغ با پوسته‌های بسیار شکننده و نازک
• گاها تولید تخم ‌مرغ بدون پوسته
• کمبود شدید باعث مرگ و تلف شدن مرغ‌ها می‌شود.
• خسته و بیمارگونه بودن مرغ‌ها
• روی سینه حرکت کردن مرغ‌ها به علت ناتوانی و ضعف در پاها
• ضعف در سیستم عصبی و انتقال پیام عصبی
• مشکلات انعقاد خون

موارد گفته شده از علائم و عوارض رایج کمبود کلسیم مرغ های تخمگذار است؛ در صورت مشاهده هرکدام از موارد بالا نسبت به آن‌ها بی‌اهمیت نباشید.

میزان کلسیم مورد نیاز مرغ های تخمگذار به صورت روزانه

در سطرهای بالا از اهمیت کلسیم در تغذیه مرغ‌های تخمگذار گفتیم. جالب است بدانید 97 درصد پوسته تخم‌مرغ از کربنات کلسیم تشکیل می‌شود که خود به میزان زیاد کلسیم مصرفی مرغ اشاره می‌کند. هر مرغ برای تولید هر تخم‌مرغ 2 تا 3 گرم مصرف کلسیم دارد.

مرغی که روزانه 100 گرم خوراک مرغ مصرف می‌کند، باید 4.5 درصد میزان وزن خوراکش کلسیم مصرف کند؛ به عبارت ساده‌تر مرغی که روزانه 100 گرم خوراک دارد باید روزی 4.5 گرم کلسیم نیز مصرف کند. این میزان از مصرف کلسیم برای مرغ‌های تخمگذار صنعتی است. مرغ‌های بومی که وزن و خوراک کمتری دارند، میزان کلسیم موردنیاز آن‌ها نیز کمتر است. این میزان برای مرغ‌های بومی به ازای هر 100 گرم خوراک 3.5درصد است.

بیشتر بخوانید: آموزش پرورش مرغ تخمگذار با بهترین راهکارها

تاثیر فسفر بر میزان جذب کلسیم

میزان فسفر و کلسیم در تغذیه مرغ باید نسبت به هم در تعادل باشد. فسفر باعث بهبود متابولیسم‌های جذب کلسیم در مرغ می‌شود. هنگامی که مرغ دچار کمبود فسفر باشد هر چقدر که کلسیم را در تغذیه مرغ‌ها بالا ببریم باز هم تخم‌مرغ‌ها کیفیت پایینی خواهند داشت. در صورت کمبود فسفر پوسته تخم‌مرغ‌ها نرم و شکننده می‌شود. علت این اتفاق چیست؟ کلسیم بیش از حد در بدن مرغ باعث دفع ‌آن به همراه مقدار زیادی فسفر می‌شود. جوجه‌ها باید این کلسیم و فسفر را با نسبت‌های 2 به 1 مصرف کنند. در جوجه مرغ‌های بومی این نسبت فرق دارد. در بومی ‌ها نسبت کلسیم به فسفر 7 به 1 است.

یکی از منابعی که می‌تواند این نیاز را به خوبی برطرف کند دی کلسیم فسفات است. این ماده مصنوعی دارای 17 درصد فسفر و 23 درصد کلسیم است. این میزان از فسفر می تواند 85 درصد میزان فسفر مورد نیاز در جیره مرغ را تامین کند. دی کلسیم فسفات حاوی مقادیری ویتامین D نیز هست.

منابع تامین کلسیم مورد نیاز مرغ های تخمگذار

از جمله منابع رفع کمبود کلسیم در تغذیه مرغ‌ها عبارت‌اند از:

1.    دی کلسیم فسفات

درباره این مورد در سطوح بالا به طور کامل توضیح دادیم.

1.    صدف معدنی

• میزان کلسیم موجود در آن با کربنات کلسیم برابری می‌کند.
• نسبت به کلسیم کربنات کارایی بالاتری دارد. دلیل این اتفاق این است که صدف نسبت به کلسیم کربنات مدت طولانی‌تری در معده مرغ می‌ماند و جذب کلسیم از این منبع بیشتر می‌شود.

2.    سنگ آهک یا کربنات کلسیم

• کلسیم کربنات نسبت به صدف مدت زمان کمتری را در معرض آلودگی‌ها بوده است؛ پس از این لحاظ امن‌تر است.
• میزان کلسیم آن با صدف برابری می‌کند.
• قیمت آن مناسب است.

3.    پوسته تخم مرغ

• پوست تخم مرغ از لحاظ اقتصادی بسیار به صرفه است.
• بهتر است قبل از اضافه کردن آن‌ها به خوراک طیور آ‌ن‌ها را به طور کامل آب‌پز کرده و سپس رو به آفتاب خشک کنید. این امر موجب کاهش ریسک مبتلا شدن طیور به بیماری سالمونلوز می‌شود.
• یکی از عیوب استفاده از پوسته تخم‌مرغ به عنوان منبع کلسیم این است که ممکن است مرغ‌ها با گذر زمان پوست تخم‌های خود را به‌خاطر شباهت ظاهری آن با منبع غذایی خود بشکنند.

بیشتر بخوانید: طرح توجیهی پرورش مرغ تخمگذار + [ مهم ترین نکات ]

4.    پودر استخوان

• از جمله منابع خوب کلسیم مورد نیاز مرغ های تخمگذار است.
• میزان بالایی کلسیم دارد.
• 13 درصد فسفر دارد.
• به علت قیمت بالای خود کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• با توجه به موارد گفته شده دی کلسیم فسفات و کربنات کلسیم از بهترین منابع رفع کلسیم مرغ‌هایی هستند که دچار کمبود کلسیم شدند.

سخن آخر

تخم‌مرغ از اصلی ترین محصولات غذایی در وعده‌های روزانه ماست؛ در نتیجه تامین سلامت مرغ‌های تخمگذار یکی از اولویت‌های پرورش‌دهندگان طیور است. ما در مقاله بالا به عوارض کمبود کلسیم، نقش آن در سلامت مرغ، راه‌های رفع کمبود کلسیم مورد نیاز مرغ های تخمگذار و… پرداختیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله به اهمیت نقش کلسیم در تغذیه مرغ‌ها پی ببرید.

سوالات متداول