پرورش کبک را از کجا شروع کنیم؟

شروع پرورش کبک نیازمند کسب تجربه و آگاهی های لازم در این زمینه و فراهم نمودن برخی از امکانات و تجهیزات است تا به یک کسب و کار پرسود و پر رونق تبدیل شود. ما در این مطلب از مجموعه « پرآور » کلیه موارد مورد نیاز برای این امر را به طور کامل تشریح کرده ایم. همچنین روش پرورش کبک های یکروزه و نکات مهم در این زمینه را به طور کامل توضیح داده ایم. چنانچه مشتاق کسب اطلاعات در این زمینه هستید ما را تا پایان مطلب همراهی بفرمایید در ضمن خواندن این مطلب به 15 دقیقه زمان نیاز دارد.

توجیه اقتصادی شروع پرورش کبک

پرورش کبک که معمولا از نژاد چوکار انجام می گیرد نه تنها شغلی لذت بخش و سرگرم کننده است. بلکه این پتانسیل را دارد که به یک کسب و کار گسترده و تجارت بزرگ تبدیل شود. بسیاری از پرورش دهندگان پرورش کبک را نسبت به سایر طیور پرورشی راحت تر می دانند چرا که این نوع از پرندگان در مقابل بیماری ها از مقاومت بدنی بالا برخوردار هستند. علی الخصوص اگر امر پرورش کبک در سالن ها استاندارد و در محیط بسته و با استفاده از اصول و تکنولوژی پیشرفته صورت گیرد.
با استفاده از تکنیک های مختلف امکان پرورش کبک در هر فصلی از سال میسر است و پرورش دهنده در تمام طول سال می تواند گوشت و تخم کبک را به بازار عرضه کنند. این امر مزایای مالی فراوانی برای پرورش دهنده به دنبال خواهد داشت. با این وجود بهتر است پرورش دهنده قبل از شروع پرورش کبک تجربه کافی در این زمینه را کسب کند. برای تحقق این امر لازم است ابتدا با تعداد کمی از کبک ها کار پرورش را آغاز کند و پس یک الی دو دوره پرورش و کسب تجربه کافی در این زمینه کسب و کار خود را گسترش داده و در مقیاس گسترده تر به این کار بپردازد. همچنین بهتر است پرورش دهند از همان ابتدای شروع پرورش کبک بازار فروش خود را انتخاب و برای محصولات خود، مشتری های بالقوه بیابد و اعتماد سازی های لازم را در بازار فروش خود انجام دهد.

شروع پرورش کبک اهمیت آن در تامین نیاز خانوارها

امروزه در بیشتر نقاط دنیا مردم با کمبود پروتئین های حیوانی در تغذیه روزانه خود مواجه هستند این پروتئین ها از طریق گوشت قرمز، گوشت سفید، تخم مرغ ها، انواع تخم پرندگان و محصولات دامی تامین می شود. در ایران به دلیل شرایط جغرافیایی موجود تولید انبوه گوشت قرمز امکان پذیر نیست. در نتیجه مردم به سمت استفاده از محصولات جایگزین، مثل گوشت سفید تمایل پیدا کرده اند. یکی از بهترین محصولات خوش طعم و پرخاصیت که می تواند جایگزین گوشت قرمز شود گوشت کبک است. چرا که گوشت کبک و تخم آن سرشار از خاصیت های فراوان است و چنانچه پرورش این دست از طیور به صورت اصولی و صحیح صورت گیرد، خواهد توانست پاسخگوی بخش بزرگی از نیازهای پروتئینی جامعه باشد. پس پرورش دهنده با شروع پرورش کبک و گسترش کسب و کار خود نه تنها می تواند به کسب سود فراوان در این زمینه دست یابد بلکه می تواند نقش بزرگی در تامین نیازهای روزانه خانوارها داشته باشد.

بیشتر بخوانید: پرورش کبک با استفاده از دستگاه جوجه کشی

انتخاب نژاد مناسب برای شروع پرورش کبک

کبک همانند سایر طیور نژادهای مختلف دارد که هر یک از آنها به لحاظ ظاهر و برخی از ویژگی های رفتاری با یکدیگر متفاوت هستند. تعدادی از نژادهای مهم کبک عبارت‌اند از: کبک پرزیوالسکی، کبک بربری، کبک سی سی، کبک پا قرمز، کبک خاکستری، کبک تبتی، کبک ماداگاسکار، کبک سیاه، کبک سینه بلوطی (در حال انقراض است) و غیره. در میان نژادهای مختلف کبک به طور معمول کبک چوکار یا معمولی، برفی و کوهی در ایران برای اهداف مختلف مورد پرورش قرار می گیرند. برای شروع پرورش کبک در ابتدا بهتر است با توجه به هدفی که دارید بهترین نژاد از این پرنده را انتخاب کنید. همچنین از سالم و سرحال بودن کبک ها اطمینان کامل داشته باشید چرا که وجود یک کبک بیمار می‌تواند به بروز بیماری در میان سایر گله منجر شود و به دنبال آن ضرر و زیان پرورش دهنده افزایش یابد.

مکان مورد نیاز برای شروع پرورش کبک

پس از انتخاب نژاد مناسب اولین مورد که برای شروع پرورش کبک نیاز خواهید داشت تهیه مکان مناسب است کبک ها را در سالن های روباز و سربسته پرورش می دهند اندازه سالن مورد نظر به تعداد کبک های پرورشی بستگی دارد. با این وجود اگر اندازه سالن بیش از حد بزرگ باشد می تواند منجر به روز مشکلاتی برای تهویه، گرم و یا سر کردن سالن پرورش شود. به طور معمول مقدار ارتفاع سالن پرورش ۵/۲ متر است هر چند این مقدار در مناطق گرمسیری بیشتر می شود. کف سالن پرورش بهتر است بتنی باشد و از شیب مناسب و فاضلاب برخوردار باشد. خروجی فاضلاب باید کاملا ایمن باشد به این معنی که حیوانات موذی از این طریق وارد سالن پرورش نشوند. سالن های پرورش کبک به طور معمول از دو قسمت بخش سرباز و بخش مسقف تشکیل می شوند. قسمت رو باز سالن باید با تور فلزی پوشیده شود.

فضای تخمگذاری برای کبک ها در قسمت مسقف سالن ساخته می شود و باید نرم، گرم و مناسب برای تخمگذاری باشند. همچنین برای رعایت بهداشت و سلامت کبک ها لازم است کف سالن به طور مداوم استرلیزه شده و کاه و پوشال کف سالن به صورت دوره ای تعویض گردد که این امر به صورت عملی به معنی صرف هزینه و انرژی برای پرورش دهنده است اما جزو جدای ناپذیر از عمل پرورش کبک به حساب می آید. با این وجود پرورش دهندگانی که از قفس های مکانیزه و صنعتی پرورش کبک استفاده می کنند از صرف هزینه اضافی و صرف زمان و انرژی برای استرلیزه کردن کف سالن و تعویض پوشال و کاه معاف می‌شوند. چرا که این قفس ها مجهز به سینی فضولات هستند که خارج از قفس تعبیه شده است بنابراین پرورش دهند بدون جابجا کردن کبک ها می توانند مکان زندگی کبک ها را به سادگی استرلیزه کنند.

تجهیزات مورد نیاز برای شروع پرورش کبک

پرورش دهنده برای شروع کار پرورش علاوه بر تهیه مکان مناسب باید برخی دیگر از تجهیزات مورد نیاز را فراهم کند برخی از این تجهیزات عبارت‌اند از:

• سیستم سرمایشی
• سیستم گرمایشی
• سیستم تهویه
• دان خوری آبخوری ( برای شروع پرورش کبک به روش بستر)
• قفس های صنعتی پرورش ( برای شروع پرورش کبک به روش صنعتی و مدرن)

شروع پرورش کبک و تغذیه آنها

یکی از مهمترین فاکتورهایی که برای شروع پرورش کبک باید مورد توجه قرار گیرد نحوه صحیح تغذیه ی کبک ها است. دان مورد استفاده برای کبک ها باید حاوی ویتامین، پروتئین، مواد معدنی و سایر املاح مورد نیاز بدن کبک ها باشد که این امر به نوع دان تهیه شده برای کبک ها بستگی دارد. لازم است دان های مصرفی کبک ها را از فروشگاه ها و مراکز معتبر که در زمینه پرورش طیور تجربه دارند تهیه کنید تا هم از سالم و مغذی بودن دان ها و هم از تازه بودن آنها اطمینان حاصل کنید. یک کبک به هنگام پرورش، تقریبا ۳۰ گرم دان در طول روز مصرف می کند و به ازای هر ۷ كيلوگرم دانی که مصرف می کند یک کیلو گرم بر وزن آن افزوده می شود. همچنین در تغذیه کبک های تخمگذار باید به مقدار کلسیم مصرفی آنها توجه کنید تا تخم های تولیدی آنها از کیفیت بالا و پوسته مناسب برخوردار باشند.

آنچه که به هنگام دان دهی کبک ها باید مورد توجه قرار گیرد بهداشت دان مصرفی آنها است چرا که در صورت آلوده شدن دان ها کبک ها دچار بیماری می شوند و انتقال سریع بیماری در میان آنها صورت می گیرد که در نهایت منجر به تلفات و ضرر و زیان پرورش دهنده می شود. به همین جهت است که بسیاری از پرورش دهندگان برای پرورش کبک از روش مدرن مکانیزه پرورش کبک استفاده می کنند. چرا که سیستم دانخوری این قفس ها به گونه ای طراحی شده است که خارج از قفس قرار دارد. بنابراین امکان آلودگی دان های مصرفی به فضولات و یا سایر میکروب های محیطی بسیار کاهش می یابد.

بیشتر بخوانید: سود پرورش کبک

شروع پرورش کبک و آبرسانی به آنها

فراهم نمودن آب کافی به طور مداوم و بیست و چهار ساعته در پرورش کبک ها نقش بسیار مهمی دارد. چرا که تقریبا 65 الی 70 درصد بدن کبک ها را آب تشکیل داده است. همچنین مقدار تحمل گرسنگی کبک ها بیشتر از مقدار تحمل آنها در مقابل تشنگی است. کبک ها در صورتی که چند ساعت مداوم به آب سالم و تازه دسترسی نداشته باشند قدرت زنده مانی آنها کاهش می یابد و احتمال تلف شدن آنها افزایش می یابد. کبک ها حتی در حین مصرف دانه مدام آب مصرف می کنند. عمل آب خوردن کبک ها در حین دان خوردن به آنها کمک می کند تا دان های مصرفی را بهتر هضم کنند. لازم است بدانید که کمبود آب باعث کاهش عملکرد کبک ها چه در تخمگذاری و چه در وزن گیری می شود.

علاوه بر اهمیت تامین آب مورد نیاز کبک ها در طول تمام شبانه روز باید آب مصرفی کبک ها باید پاکیزه سالم و بهداشتی باشد. از آنجا که کبک ها موجودات پر جنب و جوشی هستند لازم است در صورتی که از روش پرورش بستر استفاده می کنید، آبخوری ها را به طور مداوم چک کنید و در صورت آلودگی، مخلوط شدن گرد و خاک و یا فضولات آب مصرفی آنها تعویض شوند. این امر در عمل نیازمند صرف زمان و استفاده از نیروی کار است. در حالی که قفس ها صنعتی مکانیزه به گونه ای طراحی شده اند که آب سالم، تازه و بهداشتی مورد نیاز کبک ها را در تمام طول روز و شب بدون صرف زمان و انرژی در اختیار کبک ها قرار می دهد.

لازم است بدانید که دمای بدن کبک ها با مصرف آب تنظیم شده و بهترین روش جهت خوراندن ویتامین ها، داروها، مکمل ها و آنتی بیوتیک ها حل کردن آنها در آب مصرفی کبک ها است.

شروع پرورش کبک با جوجه های یک روزه

امکان پرورش کبک ها هم به صورت خانگی و هم صنعتی وجود دارد. برخی از پرورش دهندگان معتقدند بهترین روش برای شروع پرورش کبک، جوجه کشی از آنها است. در این روش پرورش دهنده تخم نطفه دار و سالم کبک ها را خریداری کرده و با کمک دستگاه جوجه کشی آنها را به جوجه های یکروزه تبدیل می کند. زیرا در این روش هزینه پرورش دهنده برای خرید کبک های بالغ تا حد زیادی کاهش می یابد و زودتر می تواند کسب و کار خود را رونق بخشد. البته برای تحقق این امر پرورش دهنده به دستگاه جوجه کشی نیاز خواهد داشت. بهتر است در ابتدا از دستگاه های جوجه کشی خانگی و آموزشی استفاده کنید و در صورت کسب تجربه کافی در زمینه جوجه کشی از کبک، سپس فعالیت خود را گسترش داده و در مقیاس بزرگ و صنعتی به انجام اینکار بپردازید.
توصیه می شود اشخاصی که به تازگی کار پرورش کبک را شروع می کنند از جوجه های یک روزه استفاده کنند همچنین برای تسهیل روند پرورش حتما از قفس های صنعتی جوجه های یک روزه استفاده کنند تا تجربه و تبحر کافی در این زمینه را کسب کنند.

نکات مهم برای شروع پرورش کبک با جوجه یک روزه

عواملی که به هنگام پرورش کبک یک روزه باید مورد توجه قرار گیرد عبارت اند از:

ضدعفونی و استرلیزه کردن محیط پیش از ورود جوجه ها به سالن پرورش
نصب سیستم تهویه مناسب
استفاده از دستگاه رطوبت ساز بر اساس دما و اندازه محیط
نصب سیستم گرمایشی جهت استفاده در فصل های سرد سال
استفاده از دانخوری و آبخوری استاندارد در صورتیکه از جوجه ها در بستر نگهداری میکنید
خرید و تهیه دان مصرفی تازه و سالم
اخذ مشاوره مداوم از دامپزشک
خرید قفس های صنعتی و مکانیزه در صورت استفاده از روش پرورش صنعتی

بیشتر بخوانید: پرورش کبک گوشتی

محل نگهداری دان مصرفی کبک ها

دان های خریداری شده باید در یک مکان یا انبار خشک و ضدعفونی شده قرار گیرد تا بتوانید بدون نگرانی از آلوده یا فاسد شدن از آنها برای تغذیه کبک ها استفاده کنید. معمولا در سالن های پرورش مکانی مجزا برای نگهداری از دان های مصرفی کبک ها تعبیه می شود.

شرایط انتقال جوجه کبک های یک روزه به سالن پرورش

هنگام انتقال جوجه کبک های یک روزه به سالن پرورش، باید مراقب باشید که تا دمای سالن در میان ۳۳ الی ۳۵ درجه سانتیگراد باشد تا جوجه ها دچار استرس و شوک نشوند. پس از آن دمای سالن پرورش جوجه های یکروزه را در هر ۷ روز ۳ درجه سانتیگراد کاهش دهید و این فرایند را تا زمانی که دمای سالن به ۲۳ الی ۲۵ درجه می رسد ادامه دهید. رطوبت مورد نیاز برای پرورش کبک یک روزه 60 الی 70 درصد است در صورت کم یا زیاد شدن رطوبت مذکور جوجه کبک یا بیمار می شوند و یا توانایی لازم برای نفس کشیدن را ندارند.

شروع پرورش کبک و تغذیه جوجه های یک روزه

جوجه کبک ها از حساسیت بالایی برخوردار هستند به همین جهت لازم است جیره غذایی آنها مملو از پروتئین، فسفر، ویتامین، کلسیم و چربی باشد. در ابتدای تغذیه جوجه کبک ها پروتئین لازم برای رشد و نمو آنها چیزی حدود ۴۰ درصد است که باید در جیره غذایی آنها تامین شود. هر چند مقدار پروتئین مصرفی جوجه ها با رشد آنها کاهش می یابد. هر جوجه کبک در طول روز باید حدود 300 کالری مواد غذایی دریافت کند. بهترین مواد غذایی برای کبک ها عبارت‌اند از: نمک، ویتامین های متنوع، روغن ذرت، پودر صدف، سویا و… هر جوجه کبک روزانه حدود ۳۳ گرم دان مصرف می کند.

نوردهی لازم به جوجه کبک ‌های یک روزه

در چند روز اول که جوجه کبک ها در ضعیف ترین حالت خود هستند لازم است بی وقفه از نور برخوردار شوند. حداکثر زمان خاموشی برای جوجه کبک ها در روز های اولیه تنها 30 دقیقه است. این زمان خاموشی بهتر است در زمان غروب آفتاب صورت گیرد. بعد از اینکه جوجه کبک ها 7 روزه شدند پرورش دهنده می تواند مدت زمان خاموشی را بیشتر کند. این روند ادامه دارد تا زمانی که 12 الی 13 ساعت خاموشی در طول شبانه روز برای کبک ها فراهم شود. حتما پیش از خاموشی اطمینان حاصل کنید که جوجه کبک ها به خوبی دان و آب مصرف کرده باشند.

تهویه و اکسیژن مورد نیاز برای شروع پرورش کبک با کمک جوجه های یکروزه

یکی دیگر از نکات بسیار حیاتی و مهم که در زمان شروع پرورش کبک یک روزه باید مورد توجه پرورش دهنده قرار گیرد تامین هوای تازه و تخلیه دی اکسید کربن از فضای پرورش است. به این عمل تهویه می گویند برای تهویه صحیح هوا لازم است که از تجمع فضولات کبک ها جلوگیری کنید و آنها را به صورت مرتب تخلیه کنید چرا که تجمع این فضولات خود باعث تولید گازهای سمی در محیط شده و این امر می تواند مشکلات تنفسی و خطر خفگی را برای جوجه کبک ها فراهم کند.

به هنگام استفاده از قفس های صنعتی و مکانیزه برای جمع آوری فضولات کبک ها، نیازی به جابجا کردن کبک ها ندارید چرا که سینی فضولات به صورت مجزا در بیرون از قفس تعبیه شده است و پرورش دهنده به راحتی و با صرف کمترین زمان و انرژی می تواند فضولات را جمع آوری و سینی ها را پس از ضد عفونی کردن به جایگاه اصلی خود برگرداند. این امر به پرورش دهنده کمک می کند تا نیازی به صرف هزینه برای استفاده از نیروی کار بیشتر نداشته باشد.

مشکلات شروع پرورش کبک

قبل از اینکه وارد پروسه پرورش کبک شوید لازم است با برخی از مشکلات ناشی از پرورش کبک ها آشنا شوید تا در همین شروع کار راهکارهای مناسب را برای حل آن اتخاذ کنید. نکته اول از مشکلات پرورش کبک این است که پرورش دهنده در معرض آلودگی قرار دارد و در صورت عدم رعایت بهداشت و نکات ایمنی ممکن است به بیماری مشترک میان دام و انسان مبتلا شود.

یکی دیگر از مشکلات شروع کار پرورش کبک، انجام کار شبانه روزی و مداوم است چرا که پرورش دهنده با پرورش کبک با تعدادی از موجودات زنده مواجه است که نیاز به مراقبت های شبانه روزی دارند و غفلت از این امر می تواند ضرر و زیان پرورش دهنده را به همراه داشته باشد. بنابراین شروع پرورش کبک به معنی قبول مسئولیت است. هر چند که با استفاده از قفس های صنعتی که از سیستم دان دهی، آبرسانی اتومات و سینی فضولات برخوردار هستند این مسئولیت تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.

شیوع بیماری و آلودگی در میان کبک ها یکی دیگر از مشکلات اساسی در کار پرورش کبک است چرا که در صورت عدم مدیریت صحیح شیوع بیماری و ایجاد ضررهای جبران ناپذیر در میان کبک ها بسیار افزایش می یابد. لازم است بدانید در روش پرورش سنتی که بر روی بستر انجام می گیرد سرعت انتقال بیماری و آلودگی بسیار بیشتر از روش صنعتی و مکانیزه است چرا که در روش صنعتی تعداد محدودتری از کبک ها در داخل یک قفس با یکدیگر در ارتباط هستند و علاوه بر آن مشاهده و رصد کردن کبک ها در داخل قفس ساده تر انجام می گیرد در نتیجه پرورش دهنده راحت تر می تواند کبک بیمار یا آلوده را شناسایی کرده و از سایر طیور جدا کند.

یکی دیگر از مشکلات پرورش دهنده کبک فراهم کردن بازار فروش ثابت است. پرورش دهنده قبل از شروع کار پرورش بهتر است ابتدا بازاریابی های لازم را انجام داده و برای محصولات خود بازار هدف فروش پیدا کند.

مزایا شروع پرورش کبک

کبک در مقایسه با سایر طیور در مقابل بیماری ها مقاومت بیشتری دارند این امر به معنی صرف هزینه کمتر برای خرید آنتی بیوتیک و دارو است. همچنین در مقایسه با سایر طیور تعداد رقبا که در زمینه پرورش این نوع پرنده کار می کنند کمتر است و این امر نیز به معنی امکان بازاریابی بیشتر و گسترش بیشتر کسب و کار است. به ویژه اینکه در طی سال های اخیر اطلاعات مردم در خصوص خاصیت گوشت و تخم کبک بیشتر شده در نتیجه تقاضا برای خرید آن نیز افزایش یافته است.

پرورش کبک تا کنون به صورت صنعتی و مکانیزه که به معنی افزایش تولید با صرف هزینه کمتر و سود بیشتر است در میان پرورش دهندگان رواج نیافته است و این امر می تواند یک فرصت طلایی برای شروع یک تجارت بزرگ باشد.

امکان تولید نیمچه های گوشتی کبک و فروش آن می تواند یک کار زوده بازده و پرسود تلقی شود. در این روش اشخاصی که به دنبال تولید کبک گوشتی هستند تخم های نطفه دار را تهیه و با کمک دستگاه جوجه کشی به جوجه تبدیل کرده و پس 12 الی 13 هفته پرورش و پروار آنها را روانه کشتارگاه می کنند.

امکان راه‌اندازی پرورش کبک با سرمایه پایین و تعداد کم کبک وجود دارد این امر به معنی اخذ فرصت کافی برای کسب تجربه و کسب سرمایه بیشتر برای گسترش حرفه است.

کار شروع پرورش کبک را می توانید به چند هدف مختلف انجام دهید. فروش کبک گوشتی، فروش جوجه کبک یک روزه، فروش کبک تخمگذار و فروش تخم کبک.

سخنی با مخاطب

مخاطب عزیر پرآور شما در این مطلب با نحوه شروع کار پرورش کبک، تجهیزات مورد نیاز برای این امر، راهکارهای مناسب برای افزایش سود، مزایا و محدودیت های شروع پرورش کبک و غیره آشنا شدید چنانچه سوال و یا نظری در این زمینه دارید می توانید آن را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید تا در اسرع وقت جواب آن را دریافت کنید.

سوالات متداول