امروزه استفاده از محصولات ارگانیک و استفاده کمتر از هر گونه مواد شیمیایی در فرآیندهای تولید غذا، بیش از پیش مورد توجه مصرفکنندگان و مشتریان قرار گرفته است. استفاده از داروهای شیمیایی و به خصوص استفاده از آنتی بیوتیک در فرآیندهای تولید گوشت مرغ، یکی از این عوامل شیمیایی است که مصرف کنندگان روی آن حساس هستند. اما آیا میتوان با استفاده از روشهای استفاده از دارو و آنتی بیوتیک را در پرندگان پرورشی مانند مرغ، بلدرچین، بوقلمون و دیگر پرندگان کاهش داد؟ یکی از این روشها که به حفظ سلامتی و رشد بیشتر پرندگان کمک زیادی میکند استفاده از پروبیوتیک طیور است.
در این مقاله قصد داریم تا با پروبیوتیک طیور و نیز مزایا و معایب استفاده از آن برای پرندگان پرورشی بیشتر آشنا شویم و بدانیم این پروبیوتیکها چگونه باید به غذا و یا آب این پرندگان اضافه شود.
«پروبیوتیک طیور» چه مادهای است؟
پروبیوتیکها بهعنوان میکروارگانیسمهای زندهای تعریف میشوند که باعث ایجاد بیماری نمیشوند و تعادل میکروارگانیسمهای روده را ارتقا میدهند. این ماده همچنین به عنوان باکتریهای فعالی در نظر گرفته میشوند که باعث ارتقای تعادل میکروبی سیستم گوارشی پرندگان پرورشی میشوند.
پروبیوتیکها یا باکتریهای مفید برای مرغ و سایر گونههای پرندگان معمولاً به غذای طیور یا آب آشامیدنی اضافه میشوند تا به سلامت، عملکرد بهتر بدن و رشد پرندگان کمک کنند. این امر به ویژه در جوجهها که باکتریهای رودهای پایدار در آنها هنوز ایجاد نشدهاند، بسیار مهم است. با افزودن پروبیوتیکها به غذا یا آب، روده با باکتریهای مفید پر میشود و از میزان عوامل بیماریزا در پرندگان میکاهد.
البته باید به این نکته توجه داشته باشید که پروبیوتیک طیور به عنوان دارو و به صورت مستقیم بیماریهای پرندگان را درمان نمیکنند و میتواند روند بهبودی را تسریع کرده و یا مقاومت بدن این پرندگان را در برابر بیماریها بهبود دهند.

بیشتر بخوانید: پرورش مرغ بومی + آموزش
چرا پرندگان پرورشی به پروبیوتیک نیاز دارند؟
پروبیوتیک ها میکروارگانیسمهای مفیدی هستند که با حمایت از جمعیت متنوع از باکتریهای مفید در دستگاه گوارش پرنده، به سلامت او کمک میکنند. سلامت دستگاه گوارش به ویژه برای پرورش گله سالم اهمیت دارد. پرندگان از طریق خوراکی که میخورند و محیطی که در آن پرورش مییابند، «میکرو فلور» روده را ایجاد میکنند. هدف از تغذیه با ماده پروبیوتیک، پر کردن دستگاه گوارش با باکتریهای مفید است تا پاتوژنهایی مانند E. coli ، سالمونلا و کلستریدیوم، فضای کمتری برای رشد داشته باشند. تغذیه پرندگان با استفاده از پروبیوتیکها در اوایل زندگی جوجهها میتواند به آنها کمک کند تا زندگی سالمتر و بیماریهای کمتری را تجربه کنند.
چه زمانی باید از پروبیوتیک طیور استفاده کرد؟
پروبیوتیکها را می توان به پرندگان در هر سنی داد و میتوان آنها را روزانه برای حفظ یک سیستم گوارشی سالم، در تغذیه پرندگان گنجاند. پروبیوتیکها میتوانند در زمان استرس و پس از درمان آنتیبیوتیکی بهترین عملکرد را داشته باشند. سیستم ایمنی پرنده، در مواقع استرس سرکوب میشود و مصرف خوراک و آب آنها نیز ممکن است همزمان کاهش یابد. از جمله مواردی که بهتر است از این ترکیبات استفاده کنید، عبارت است از:
- بیماری و پس از آن
- مواقع جوجهریزی
- تغییرات دما
- حمل و نقل پرندگان از یک مکان به مکان دیگر
- وارد شدن پرنده به یک محیط جدید
- ایجاد تغییرات در تغذیه پرندگان
مزایای استفاده از پروبیوتیک طیور چیست؟
- استفاده از پروبیوتیکها به بدن و سیستم گوارشی مرغها و دیگر پرندگان کمک میکند تا هضم غذا را بهتر انجام دهند.
- استفاده از پروبیوتیک مرغ گوشتی و دیگر پرندگان به آنان کمک میکند تا وزنگیری بهتر و موثرتری را داشته باشند.
- صرفهجویی در مصرف دان با کمک افزایش جذب مواد غذایی در سیستم گوارشی پرنده
- کاهش استرسهای وارد شده به پرنده در مواقع گوناگون و کاهش مرگ و میرهای ناشی از این مشکل
- جذب بهتر کیسه زرد در بدن پرندگان
- جلوگیری از رشد پاتوژنها در معده پرندگان
- مصرف پروبیوتیک طیور، احتمال ابتلای پرندگان گوناگون به انواع بیماری مانند سالمونلا و کوکسیدیا را کاهش میدهد. به علاوه استفاده از پودر پروبیوتیک مرغ همراه با تغذیه پرنده، در بهبود انواع بیماریها کمک میکند.
- استفاده از این ماده طول دوره بیماری پرنده را کاهش داده و میزان استفاده از آنتی بیوتیکهای مورد نیاز را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
- استفاده از پروبیوتیکها، کلسترول خون این پرندگان پرورشی را کاهش میدهد.
- استفاده از این ماده، بوی نامطبوع مدفوع پرندگان گوناگون را کاهش میدهد و از انتشار گاز آمونیاک ناشی از آن در محیط مرغداری جلوگیری میکند و آن را به طور محسوسی کاهش میدهد.
- ابتلا به برخی از بیماریها و میکروبها باعث ایجاد بیماری اسهال در بدن پرندگان میشود. با استفاده از مواد پروبیوتیک میتوان اسهال را تا حد زیادی درمان نمود.

بیشتر بخوانید: سود پرورش بلدرچین + برآورد هزینه ها
معایب استفاده از پروبیوتیک طیور
به طور کلی استفاده از این ماده بیضرر است و معایب چندانی ندارد. اما مانند هر ماده دیگری، اگر به صورت بیرویه مصرف شود ممکن است باعث افزایش زیاد از حد باکتریهای مفید در سیستم گوارشی پرندگان شده و باعث اسهال شود. به همین دلیل توصیه میشود تا میزان مصرف این ماده کاملا کنترل شده و زیر نظر دامپزشک انجام شود.
طریقه مصرف پروبیوتیک طیور به چه صورت است؟
پروبیوتیک باید از همان روزهای اولیه در سیستم تغذیه پرندگان گنجانده شود. برای استفاده از این محصول بهتر است به صورت محلول در آب مصرف شود. برای این منظور نیم گرم از این محصول، در یک لیتر آب بدون کلر حل شده و در اختیار پرنده قرار داده میشود. همچنین میتوان یک گرم از این محصول را با یک کیلوگرم از جیره پرنده مخلوط نمود. در هنگام مخلوط کردن ماده پروبیوتیک با جیره، بهتر است جیره کمی مرطوب باشد.
استفاده از پروبیوتیک طیور پس از مصرف آنتی بیوتیک، در هنگام بیماریهایی مانند اسهال، در هنگام استرسهای مانند جابهجایی، نوک چینی، بیماری، تخمگذاری، انجام واکسیناسیون، افزایش دمای هوا و … به بهبود عملکرد بدن پرندگان کمک میکند و از بروز بیماریها و یا مشکلات سلامتی برای این پرندگان جلوگیری میکند.
با این که پروبیوتیکها را نمیتوان به طور کلی با آنتی بیوتیکها جایگزین کرد اما استفاده از این ماده تا حدی زیادی از استفاده از آنتی بیوتیکها در پرندگان پرورشی را کم میکند.
سوالات متداول
پروبیوتیک ها میکروارگانیسمهای مفیدی هستند که با حمایت از جمعیت متنوع از باکتریهای مفید در دستگاه گوارش پرنده، به سلامت او کمک میکنند پروبیوتیکها را می توان به پرندگان در هر سنی داد و میتوان آنها را روزانه برای حفظ یک سیستم گوارشی سالم، در تغذیه پرندگان گنجاند. پروبیوتیکها میتوانند در زمان استرس و پس از درمان آنتیبیوتیکی بهترین عملکرد را داشته باشند. سیستم ایمنی پرنده، در مواقع استرس سرکوب میشود و مصرف خوراک و آب آنها نیز ممکن است همزمان کاهش یابد. به طور کلی استفاده از این ماده بیضرر است و معایب چندانی ندارد. اما مانند هر ماده دیگری، اگر به صورت بیرویه مصرف شود ممکن است باعث افزایش زیاد از حد باکتریهای مفید در سیستم گوارشی پرندگان شده و باعث اسهال شود. به همین دلیل توصیه میشود تا میزان مصرف این ماده کاملا کنترل شده و زیر نظر دامپزشک انجام شود. چرا پرندگان پرورشی به پروبیوتیک نیاز دارند؟
چه زمانی باید از پروبیوتیک طیور استفاده کرد؟
معایب استفاده از پروبیوتیک طیور چیست؟