مزایا و معایب پرورش مرغ بومی چیست؟

پرورش مرغ بومی در مناطق روستایی و شهرهای کوچک به ویژه در اطراف شهرها و یا مرغداری‌های محلی، بسیار رایج است. مرغ بومی به دلیل سازگاری در شرایط نامطلوب مانند غذای غیراستاندارد، سرپناه ضعیف، تغییرات ناگهانی آب و هوا و بیماری‌های گوناگون، از مرغ‌های بهینه‌سازی شده، نگهداری ساده‌تری دارد. تخم مرغ و گوشت این مرغ‌ها نیز به دلیل طعم بهتر و مزه قوی‌تر، همواره مشتریان خاص خود را داشته است. در این مقاله قصد داریم تا با مزایا و معایب پرورش مرغ بومی در ایران بیشتر آشنا شویم و ببینیم که این مرغ‌های بومی چه ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی دارند.

چرا پرورش مرغ بومی؟

یکی از محصولات سودآور مرغ بومی، تخم مرغ آن است. نتایج مطالعات بر روی تولید مرغ بومی نشان داده است که برخی از نژادهای مرغ بومی ایرانی، برای تولید تخم مرغ ایده آل هستند. یک مرغ بومی از این نژادها می‌تواند در سال 120 تخم تولید کند و میزان مرگ و میر این نژادها به میزان قابل توجهی پایین است که این موضوع، به معنی تولید بیشتر تخم مرغ است.

بر اساس یک مطالعه، تغذیه مرغ بومی با غذای پر انرژی همراه با مکمل که می‌تواند هر کدام یا ترکیبی از جیره، غلات و سایر محصولات کشاورزی و فرآورده‌های جانبی باشد، سلامت و ظرفیت تولید تخم مرغ را افزایش می‌دهد. مصرف دو بار در روز این جیره که با ریزمغذی‌ها بهبود یافته است، در وعده‌های صبح و بعد از ظهر، تغذیه مناسب برای این مرغ‌های بومی برای تخمگذاری بهتر را تضمین می‌کند که نقش زیادی در تولید تخم مرغ دارد.

برای نگهداری مرغ‌های بومی، برای هر پرنده مساحت حداقل دو متر مربع توصیه می‌شود علاوه بر تغذیه مناسب، آب آشامیدنی سالم و بهداشتی نیز باید همیشه در دسترس باشد. در ادامه با مزایا و معایب پرورش مرغ بومی نیز آشنا خواهیم شد.

حتما بخوانید: پرورش مرغ بومی + آموزش

روش‌های بهتر برای بالا بردن سود پرورش مرغ بومی

در حالی که مرغ‌های بومی، قابلیت بقا و سازگاری بسیار خوبی دارند، اما عواملی همیشه در این روش از نگهداری مرغ و خروس وجود دارد که باعث می‌شود، بازدهی این گونه از کسب و کارها، کمی پایین‌تر باشد. اما تغییراتی وجود دارد که می‌تواند پرورش جوجه‌ها و مرغ‌های بومی را سودآورتر کند. از جمله:

• انتخاب و پرورش انواع مرغ بومی بهبود یافته که هنوز هم نوع بومی واقعی هستند اما ویژگی‌های تولید محصول بهتری دارند.
• اجرای سیستم تولید نیمه آزاد با سرپناه بهتر
• استفاده از مکمل غذایی به همراه جیره که تاثیر زیادی بر افزایش محصول و نیز رشد مرغ‌های بومی دارد.
• واکسیناسیون بیشتر و به موقع برای جلوگیری از وارد شدن بیماری‌ها به گله و نیز تلف شدن مرغ‌ها و از دست رفتن سرمایه
• تغذیه بهتر و موثرتر و استفاده از جیره‌های استاندارد برای سنین گوناگون مرغ و جوجه‌ها
• اجرای یک سیستم تولید آزاد که در آن پرندگان هنوز اجازه دارند آزادانه در مزرعه چرخ بزنند اما در محیطی کنترل شده و حصارکشی شده که دسترسی به آب و غذا در آن وجود دارد. علاوه بر این پرورش دهنده می‌تواند با دادن اضافه غذای منزل هنوز هم در هزینه‌های نگهداری این مرغ‌ها، صرفه جویی نماید.

مزایا و معایب پرورش مرغ بومی چیست؟

قبلا تصور می‌شد که با ورود نژادهای صنعتی و دست‌کاری شده از لحاظ ژنتیکی که محصولی بهتر و بیشتر تولید می‌کنند، تولید و پرورش مرغ‌های بومی در ایران و جهان برچیده می‌شود. اما به خصوص در سال‌های اخیر، استقبال از این محصولات یعنی تخم مرغ بومی و نیز گوشت مرغ بومی با استقبال بیشتری از طرف مردم نیز روبه‌رو شده و بازار خوبی پیدا کرده است. در ادامه با مزایا و معایب پرورش مرغ بومی توسط کشاورزان و مزرعه‌داران و در ابعاد بزرگ‌تر نیز آشنا می‌شویم.

1.    مزایای پرورش مرغ بومی

• این مرغ‌ها به دلیل قرن‌ها زندگی در محیط بومی خود، در مقابل شرایط آب و هوایی آن بسیار سازگارتر از نژادهای دیگر هستند.
• مصرف جیره در این نژادهای بومی، در مقایسه با میزان مصرف متوسط جیره در نژادهای دیگر، کمتر است. جیره یکی از مهم‌ترین هزینه‌های مرغداری شما است و با پرورش مرغ بومی، می‌توانید از هزینه‌های اولیه به صورت قابل توجهی بکاهید.
• پرورش این مرغ‌ها هزینه‌های اولیه کمتری در مقایسه با نژادهای توسعه یافته، طلب می‌کند.
• این مرغ‌های بومی نیاز به فضای کمتری در مقایسه با پرورش نژادهای دیگر مرغ دارند.
• گوشت و تخم مرغ بومی در بازار ایران گران‌تر از گوشت مرغ و تخم مرغ عادی به فروش می‌رسد. قیمت معامله شده این محصولات به دلیل بازار خوب و نیز طعم بهتر، مواد مغذی بیشتر و سالم‌تر بودن، گاهی تا دو برابر تخم مرغ‌های معمولی به فروش می‌رسد.
• به دلیل تنوع در رژیم غذایی و مصرف سبزیجات و پرسه زدن در محیط طبیعی، بدن این مرغ‌های بومی، به ویتامین‌ها و املاح کمتری از طریق جیره نیاز دارند.
• این گونه از مرغ‌ها، در برابر بسیاری از بیماری‌های شایع در آن منطقه به خوبی سازگاری پیدا کرده‌اند و مرگ و میر کمتری را در هنگام همه‌گیری تجربه می‌کنند. به همین علت به واکسیناسیون کمتر و دامپزشک کمتری نیاز خواهید داشت.
• صرف نظر از مزایا و معایب پرورش مرغ بومی، اگر به خوبی از این مرغ‌های بومی نگهداری کنید حتی تا 7 و 8 سال برای شما عمر خواهند کرد و تخمگذاری خواهند داشت.

حتما بخوانید: آموزش پرورش مرغ در منزل

2.    معایب پرورش مرغ بومی

• اقدامات بهداشتی و پیشگیری کننده از بیماری‌ها به علت ماهیت این کسب و کار، در این گونه از مرغداری‌ها کمتر رعایت می‌شود.
• در اثر دعوا و نزاع در این مرغداری‌های سنتی و بومی، ممکن است مرغ‌ها دچار زخم‌هایی شوند که بسیار سخت درمان می‌شوند که منجر به عفونت در بدن آنان می‌گردد.
• به علت این که در این گونه از مرغداری‌ها از قفس‌های مخصوص و یا جداکننده برای سنین مختلف مرغ، استفاده نمی‌شود، رعایت بهداشت بسیار سخت‌تر وجمع‌آوری تخم‌ مرغ‌ها نیز ممکن است چالش‌هایی را به همراه داشته باشد.
• در پرورش مرغ‌های بومی، به اصلاح نژاد این پرنده توجه چندانی نمی‌شود و این امر ممکن است روی بازدهی نهایی محصولات اثر منفی داشته باشد.
• با توجه به این موضوع که معمولا این مراکز تولید محصولات مرغ بومی در روستاها و یا حاشیه شهرها قرار دارند، جابه‌جایی این محصولات ممکن است با مخاطراتی برای مصرف کننده‌ها همراه باشد.
• به علت کوچک بودن مقیاس این مراکز تولید، آن‌ها برای گرفتن وقت کشتارگاه با مشکل روبه‌رو می‌شوند و ممکن است ذبح و بهداشت آن مشکلاتی را ایجاد نماید.

سخن آخر

پرورش مرغ بومی یکی از بخش‌های مهم در کنار مرغداری‌های بزرگ و صنعتی در ایران است. در این مقاله، مزایا و معایب پرورش مرغ بومی را به بحث گذاشتیم. به دلیل سازگاری بالای این نژاد از مرغ و کم هزینه‌تر بودن پرورش و نگهداری، پرورش مرغ‌های بومی مزایای زیادی برای کشاورزان دارد. اما نمی‌توان از معایبی مانند عدم رعایت بهداشت به صورت کامل در این روش، کاملا چشم‌پوشی کرد. با رعایت نکات یادآوری شده  می‌توان بازدهی محصول و نیز بهداشت محیط زندگی این مرغ‌ها را نیز ارتقا داد و سوددهی بیشتری را در این کسب و کار تجربه نمود.

سوالات متداول