آموزش پرورش طیور جامع و کاربردی

انواع روش های پرورش طیور چیست ؟؟
چگونگی تشخیص بیماری های طیور و روش های واکسیناسیون…
اصول جوجه کشی در صنعت پرورش طیور چیست ؟؟
مرغ های تخمگذار و مرغ های گوشتی چه مشخصاتی دارند ؟؟
تغذیه استاندارد در صنعت پرورش طیور چگونه است ؟؟

دسته بندی در پرورش طیور

طیور جزء گروه مهره داران هستند، عایق و پوشش بدن آن ها از پر تشکیل شده، فاقد دندان میباشند و دارای نوک هستند.

طبقه بندی مرغ ها

مرغ ها بر اساس دو آیتم (موقعیت جغرافیایی و تولید) تقسیم بندی میشوند.

حتما بخوانید: انواع نژاد مرغ تخمگذار و گوشتی

1) مرغ های مدیترانه ای

زیستگاه این نوع مرغ ها در اطراف دریای مدیترانه است و دارای جثه ریزی هستند (به جز نژاد مینورکا که بر خلاف سایر نژادهای این دسته دارای جثه درشت تری میباشند).

این دسته، ویژگی های مرغ های تخمگذار را داشته و راندمان تخمگذاری بالایی دارند.

انواع نژادهای مرغ های مدیترانه ای

1) لگهورن

2) مینورکا

3) آنکونا

2) مرغ های آسیایی

زیستگاه این دسته از مرغ ها، آسیا میباشد، دارای جثه جمع و جور بوده و از نظر اقتصادی گونه مناسبی برای پرورش نیستند.

خصوصیات نژادی مرغ های آسیایی :

از لحاظ تولید گوشت خوب هستند ولی سرعت رشد کمی دارند و دیر به سن بلوغ میرسند.

نژادهای براهما، کوشین و لانگشان از مهم ترین مرغ های این دسته محسوب میشوند.

3) مرغ های آمریکایی

1) این دسته از مرغ ها از ترکیب نژاد آسیایی و مدیترانه ای به وجود آمده اند.

2) اولین بار در آمریکا پرورش داده شدند و سپس به سایر نقاط دنیا انتقال یافتند.

3) از نظر اقتصادی بسیار مهم هستند.

4) از این دسته برای تولید گوشت استفاده میشود، همچنین تولید تخم نسبتا بالایی دارند.

5) نژاد های پلیموت روک، ویندوت و رد آیلند رد، از این دسته محسوب میشوند.

4) مرغ های انگلیسی

1) نژاد مرغ های انگلیسی اغلب گوشتی هستند و تولید تخم از آنها اهمیت چندانی ندارد.

2) پوست بدن نژاد انگلیسی سفید رنگ بوده و زیستگاه این نوع مرغ ها بریتانیا میباشد.

3) از مهمترین نژادهای مرغ های انگلیسی دورکینگ، کورنیش، ساسکس و ردکاپ را میتوان نام برد.

دسته مرغ ایرانی

نوع لاری

فرم بدن مرغ های لاری شبیه به نوع گوشتی است و مانند نژاد کورنیش، بدنی بلند و سینه پهن و برجسته دارند.

دارای منقار کوتاه و زرد هستند، تاج آنها توت فرنگی شکل است و میانگین تخمگذاری این نژاد 80 تا 100 عدد در سال میباشد.

مرغ لاری، به دلیل داشتن بدنی سنگین، در صورت نشستن روی تخم ها، آنها را میشکند و گاهی هم تخم ها را میخورد و در بسیاری از موارد جوجه ها را خفه میکند.

به علت اینکه از حس مادری ضعیفی برخوردارند در جوجه کشی طبیعی از آنها استفاده نمیکنند.

نوع پاپردار مرندی

این نژاد از شهر مرند است. رنگ بال ها و پرها سیاه، همراه با انعکاس سبز، ساق پا دارای پر و پنجه، منقار این نژاد به رنگ سیاه و یا خاکستری، ریش قرمز، و لاله گوش سفید و کوچک میباشد.

میزان تخمگذاری در شرایط معمولی حدود 120 تا 150 عدد در سال میباشد، ولی در شرایط مطلوب تا 180 عدد هم میرسد.

رنگ پوست تخم مرغ مرندی، قهوه ای و درصد نطفه داری در این نژاد بالاست. بلوغ جنسی در 6 تا 7 ماهگی رخ میدهد و دوره کرچ اغلب در بهار و پاییز دیده میشود.

طبقه بندی مرغ از نظر تولید

مرغ ها از نظر تولید و بهره برداری به 4 دسته تقسیم میشوند.

نوع گوشتی

ویژگی اصلی  این نوع نژاد، سرعت رشد و افزایش سریع وزن است. معمولاً نوع گوشتی جثه ی درشت تری نسبت به نوع تخمگذار دارند و علی رغم مصرف دان کمتر، رشد سریع تری دارند.

کیفیت گوشت در نژاد مرغ مرندی بهتر از سایر نژادهاست، در واقع این نژاد از نظر تولید تخم ضعیف میباشد.

برای این نوع، نژاد کورنیش، وایت روک، ساسکس و براهما را میتوان نام برد.

نوع تخمگذار

مرغ های تخمگذار عموما دارای جثه ای کوچک تر و سبک تر از نژادهای گوشتی هستند.

بلوغ جنسی در نوع تخمگذار زودتر بروز میکند و قابلیت تخمگذاری بالاتری دارند، به طوری که بعضی از این نژاد ها تا 300 عدد تخم در سال میگذارند.

از دیگر خصوصیات این نژاد مرغ ها این است که دیر کرچ میشوند و دوره ی پر ریزی (تولک رفتن) آنها کوتاه است و به دلیل داشتن جثه ای ریز، مصرف غذای آنها کم است که از نظر اقتصادی، اهمیت بسیاری دارد.

نژاد های لگهورن، هودان، مینورکا و آنکونا از بهترین نژادهای تیپ تخمگذار میباشند.

نوع دو منظوره

نژادهای دو منظوره از دو جهت تولید گوشت و تخم مورد توجه قرا میگیرند. در این نژاد ها پس از بلوغ جنسی، بهره برداری از تخم آنها صورت میگیرد و پس از پایان تخمگذاری وزنشان به مرغ گوشتی میرسد که میتوان گوشت آنها را نیز در بازار به فروش رساند.

برای نوع دو منظوره میتوان ردآیلندرد، پلیموت روک خط دار و نیوهمشایر را نام برد.

تقسیم بندی نژادهای مرغ های زینتی

نژادهای مرغ زینتی از لحاظ تولید گوشت و تخم اهمیتی ندارند ولی به دلیل زیبایی پر و بال، تاج، جثه و شکل بدن اغلب مورد توجه علاقمندان قرار می گیرند.

این نژادها با جثه ای ریز، دارای پر و بال، تاج و ریش زیبا و خوش رنگ هستند.

دسته خروس جنگی

این دسته را برای جنگ انداختن با یکدیگر پرورش میدهند و اغلب در اسپانیا و هندوستان وجود دارند، خروس لاری ایران نیز جزء این دسته میباشد.

دسته زینتی

این دسته زیبایی خاصی دارند که از مهم ترین آنها کاکل سفید لهستانی، مرغ های سیاه، بارون ولدر، نژاد فریزل با پرهای فرفری و مرغ های سیلکی که دارای پر ابریشمی و ظریف هستند.

ویژگی ها و مشخصات ظاهری طیور

دانستن مشخصات ظاهری طیور، به منظور شناسایی نژاد و سلامت طیور همچنین موفقیت در پرورش، بسیار ضروری میباشد.

معمولا از طریق مواردی مانند ویژگی های طیور و تفاوت ظاهری در اعضای بدن میتوان نژاد ها را تشخیص داد.

پر، اصلی ترین صفت طیور

پوشش اصلی بدن طیور را پر تشکیل می دهد و اصلی ترین صفت طیور پر آنهاست. پر، سبک و انعطاف پذیر است و از لایه خارجی پوست طیور به وجود می آید.

پر، عایقی برای جلوگیری از نفوذ سرما و گرما به بدن طیور میباشد و همچنین از پوست در برابر برخی صدمات محافظت میکند.

رنگ پر در نژاد های مختلف، متفاوت است. تنوع رنگ پر یکی از خصوصیات مهم برای تشخیص نژاد است که بر اساس رنگ های ساده، رنگ مخلوط و مرکب شناسایی میشوند.

رنگ های ساده: رنگ تمام قسمت های پر یکسان است مانند سفید، سیاه، طلایی، خاکستری و …

رنگ مخلوط: رنگ در تمام قسمت ها یکسان نیست، مانند نیوهمشایر که همه بدن، قرمز قهوه ای ست ولی اطراف گردن و دم، لکه های سیاه دیده میشود و یا در نژاد ساسکس سفید که پرهای اطراف گردن و دم، سیاه میباشد.

معمولا سه نوع پر در بدن طیور قابل تشخیص میباشد

1- پرهای بزرگ ( شاهپر )

2- پرهای بزرگ ( پوش پر )

3- پرهای سوزنی

پوست و ساختمان

پوست طیور، به جز مقداری غدد چربی که در ناحیه دم قرار دارد، نازک و ظریف بوده و با پر پوشیده شده است.

پوست از دو لایه خارجی ( اپیدرم ) و داخلی ( درم ) تشکیل شده و منقار و پاهای طیور، پوست ضخیمی دارند.

ساق پا، منقار و پرها از لایه اپیدرم تشکیل شده، در صورتی که ریش، تاج و لاله گوش از لایه درم به وجود آمده است.

رنگ پوست در نژادهای مختلف به دو صورت زرد و سفید دیده میشود، البته دلیل زردی پوست در برخی از نژادها، وجود چربی و یا رنگدانه در لایه اپیدرم است.

تاج و ریش طیور

تاج از لایه درم پوست تشکیل شده است و سلامت طیور  از روی رنگ تاج مشخص میشود که دارای انواع ساده، نخودی، گل سرخی و توت فرنگی میباشد.

ریش در ناحیه زیر گلو به شکل زایده گوشتی در شکل های گوناگون دیده میشود. در بعضی نژادها، دراز، پهن و باریک با لبه تیز میباشد که این عضو نیز میتواند به تشخیص نژاد ها کمک نماید.

پای طیور 

در برخی نژاد ها، پاها دارای پر و در برخی بدون پر است و از لحاظ اندازه ممکن است کوتاه و یا بلند باشد.

روی ساق پای طیور، سیخک وجود دارد که در خروس ها بزرگ تر میباشد. در اردک و غاز در میان انگشتان پا، پرده وجود دارد.

رنگ ساق پا در طیور متفاوت بوده و به صورت سفید، سیاه، سبز و آبی دیده میشود. رنگی بودن ساق پا به دلیل وجود رنگدانه ها میباشد.

منقار و نوک

طیور فاقد دندان و لب هستند و به جای آن منقار و نوک دارند و از این عضو برای غذا خوردن استفاده میکنند.

روش های پرورش طیور

در صنعت پرورش طیور از دو شیوه روش بستر و روش استفاده از سیستم قفس برای نگهداری از طیور استفاده میکنند.

روش پرورش طیور در بستر

پرورش جوجه هم به لحاظ تولید گله ی گوشتی و هم گله ی تخمگذار، در صنعت پرورش طیور، از اهمیت بسیاری برخوردار است.

شرایط لازم برای پرورش طیور

1) مدیریت

2) دما

3) تهویه

4) رطوبت

5) تجهیزات مورد نیاز

حتما بخوانید: چرا برای پرورش بلدرچین باید از قفس استفاده کنیم!؟

مدیریت پرورش جوجه در بستر

اقدامات لازم قبل از ورود جوجه به سالن به شرح زیر است.

در این مرحله به محض خارج کردن جوجه های دوره ی قبل، می بایست سالن را ضدعفونی کرده و تمام تجهیزات شسته شود. بهتر است حدود یک الی دو هفته قبل از ورود جوجه ها، سالن خالی شود.

ضدعفونی کردن و استفاده از محلول فرمالین منجر به کشته شدن عوامل بیماری زا میشود، همچنین خالی ماندن سالن از پرنده به مدت دو هفته، منجر به نابودی عوامل بیماری زا به جا مانده از دوره قبل خواهد شد.

ضروری است بعد از ضدعفونی کردن کلیه لوازم و نصب آن ها، اعم از آبخوری و دان خوری، وسایل برقی سالن نیز کنترل شود و سپس جلو دستگاه های تهویه و در سالن بسته شود.

در پرورش به روش بستر، سرتاسر سالن، از ارتفاع 5 سانتیمتری سطح سالن، با کفی توری پوشیده میشود. به منظور جلوگیری از تماس فضولات با پای پرنده، حتماً باید کفی به صورت مشبک باشد.

جهت تأمین گرمای سالن در فصل زمستان، از منبع حرارتی استفاده کرده و مادر مصنوعی را در ارتفاع 40 سانتیمتری از کف سالن آویزان کنید، به گونه ای تنظیم کنید که توزیع دما در سراسر سالن به طور یکسان باشد. 

بهتر است آبخوری و دانخوری در یک ردیف قرار گیرند تا به راحتی پر شود.

حصار اطراف مادر مصنوعی باید هم زمان با افزایش سن جوجه، گسترش پیدا کند.

درجه حرارت زیر مادر مصنوعی 35 درجه و حرارت سالن 26-25 درجه سانتی گراد است و دمای سالن در سیستم حرارت مرکزی 32 درجه میباشد.

5 تا 6 ساعت بعد از باز شدن تخم ها، به جوجه ها دان ندهید.

حتما بخوانید : مدیریت بستر در طیور گوشتی

اقدامات لازم برای ورود جوجه ها در پرورش طیور

1) آبخوری را با آب ولرم پر کنید، برای هر 100 سر جوجه یک آبخوری 4 لیتری کله قندی در نظر گرفته شود.

2) دان بسیار نرم مخصوص جوجه را در دانخوری های مسطح تا ارتفاع یک سانتیمتری پر کرده و برای هر 100 سر جوجه یک عدد دانخوری لازم است.

3) جعبه های حمل جوجه را به سرعت از کامیون تخلیه کنید و در نقاط مختلف سالن قرار دهید.

4) درجه حرارت را کنترل نمایید.

روش پرورش طیور در قفس

استفاده از سیستم قفس در پرورش طیور، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این روش پرنده تمام دوره ی پرورش و تولید را در قفس میگذراند.

پرورش طیور (تخمگذار و گوشتی ) در قفس نسبت به روش بستر دارای مزایا و معایبی است ولی به طور کلی با بررسی های انجام شده مزایای این روش بیشتر از معایب آن میباشد و روش نگهداری در قفس بهترین روش پرورش طیور در دنیا معرفی شده است.

مزایای پرورش طیور در قفس

1) در فضایی کم، میتوان تعداد بیشتری از طیور را پرورش داد.

2) تشخیص پرنده بیمار و حذف آن به راحتی امکان پذیر میگردد.

3) دان کمتری مصرف میشود.

4) نیاز به نیروی کار، بسیار کاهش می یابد.

5) بیماری کانیبالیسم (هم نوع خواری ) کم میشود.

6) عدم تماس مرغ با فضولات، موجب کاهش آلودگی و خطر ابتلا به بیماری های انگلی میشود.

7) به علت وجود سینی فضولات، کود خالص بدست می آید.

معایب پرورش طیور در قفس

1) در روش نگهداری در قفس میزان سرمایه گذاری اولیه بیشتر میباشد.

2) فرمول دان در این روش باید کاملا متعادل باشد.

3) حرارت و تهویه در این روش باید تحت کنترل قرار گیرد.

حتما بخوانید: مزایای پرورش مرغ در قفس

مدیریت پرورش طیور در قفس

بعد از ضدعفونی کردن قفس ها و سالن، دستگاه های سالن را بازدید و کنترل نمایید، توجه کنید دستگاه های حرارتی را باید 24 ساعت قبل از ورود جوجه روشن کنید تا به حرارت 30-31 درجه سانتی گراد برسد.

کف قفس از توری با شبکه های نزدیک به هم و یکسان استفاده کنید تا جوجه ها بتوانند به راحتی در قفس حرکت کنند.

در ابتدای ورود جوجه ها به سالن پرورش، آب تازه ولرم فراهم کنید، لازم است در روزهای ابتدایی از آبخوری کله قندی استفاده شود تا جوجه ها آب خوردن را یاد بگیرند.

دان اولیه بهتر است 6 ساعت بعد از ورود جوجه به سالن، در اختیار آنها قرار گیرد.

در چند روز اول، نور سالن را 24 ساعت در نظر بگیرید تا جوجه ها بتوانند سریع تر با آبخوری و دان خوری آشنا شوند.

هدف از استفاده منظم از نور این است که نیمچه های تخمگذار، در سن معینی شروع به تولید کنند.

حتما بخوانید: آموزش راه اندازی سالن پرورش مرغ

نمونه برداری از طیور

از نظر کنترل میزان رشد و تغذیه لازم است که نیمچه را وزن کرده و وزن متوسط آنها را بدست آورید.

نمونه برداری میبایست از قفس های مختلف انجام و علامتگذاری گردد و به طور هفتگی یا ماهیانه همان پرنده دوباره وزن شود.

برنامه ی واکسیناسیون در پرورش طیور

در سیستم قفس، مانند سیستم بستر ضروری است که برنامه واکسیناسیون انجام گیرد، واکسیناسیون باید زیر نظر کارشناس دامپزشکی و با توجه به بیماریهای ویروسی موجود در منطقه انجام گیرد.

تراکم طیور در دوره پرورش و رشد

به دلیل رشد بهتر و کم شدن تلفات، تعداد جوجه یا نیمچه ای که در هر قفس قرار میگیرد باید مطابق ظرفیت استاندارد قفس باشد.

تهویه در پرورش طیور

هدف از قرار دادن تهویه در سالن، تامین اکسیژن مورد نیاز و دفع گازهای مضر و همچنین متعادل نگه داشتن رطوبت سالن و خارج کردن بوی نامطبوع است.

تغذیه در پرورش طیور

وجود یک گله از طیور تخمگذار مناسب در آغاز تولید، اثر تعیین کننده ای بر چگونگی سودآوری آن در طی دوره تخمگذاری دارد.

تغذیه طیور به عنوان پیش دان تا پایان هفته ششم ادامه دارد و در صورتی که وزن جوجه ها کمتر از وزن استاندارد باشد می توان جیره پیش دان را تا 8 هفتگی ادامه داد.

جوجه ها در دو مرحله با جیره رشد تغذیه میشوند. مرحله اول تا پایان هفته دوازدهم و مرحله دوم از هفته سیزدهم تا هفته بیستم میباشد، که فرمول دان در مرحله اول با مرحله دوم تفاون دارد، چرا که میزان انرژی و پروتئین در این دو فرمول متفاوت میباشد.

نیمچه تخمگذار، در سن 20 هفتگی شروع به تخمگذاری میکنند.

استاندارد تولید تجاری پرورش طیور در ایران  

1) سن تخمگذاری به میزان 50 درصد، 160 تا 175 روزگی است.

2) متوسط تولید تخم مرغ، در طی یک سال دوره تخمگذاری، 250-270 عدد گزارش شده است.

3) متوسط وزن تخم مرغ، در دوران تخمگذاری 60-61 گرم میباشد.

4) تلفات تا 20 هفتگی به میزان 5-3 درصد و دوره تخمگذاری 12-9 درصد میباشد.

5) جمع آوری تخم مرغ ها، هم به صورت دستی و هم به طور اتوماتیک انجام میگیرد.

6) در روش دستی، تخم مرغ ها در شانه های مقوایی جمع آوری و به انبار منتقل میگردد.

حتما بخوانید: راه اندازی کامل کسب و کار پرورش طیور

روش محاسبه درصد تولید تخم مرغ

فرمول درصد تولید تخم مرغ به ازای مرغ های موجود

(تعداد تخم مرغ تولید شده تقسیم بر تعداد مرغ زنده موجود ) ضرب در 100

انتخاب جوجه های سالم در پرورش طیور

مهمترین عامل تاثیر گذار روی سلامت گله توجه به سابقه نژادی و انتخاب جوجه سالم است.

1) انتخاب جوجه ها از گله های سالم و مقاوم در مقابل بیماری ها

2) جثه یکسان و رنگ یکنواخت

3) ناف جوجه ها التیام یافته و بدون عفونت باشد.

4) عدم استفاده از جوجه های ضعیف، ریز و بیمار

نگهداری گله های هم سن در پرورش طیور

سن در پیشگیری از بیماری ها مهم است. گله بالغ ممکن است عامل بیماریهای عفونی و انگلی باشند، به همین دلیل نباید گله بالغ را با گله جوان در کنار هم پرورش داد.

شرایط سالن و تراکم مناسب برای پرورش طیور

تراکم بالا موجب افزایش تلفات گله میشود و باید شرایط سالن پرورش طیور کاملاً قابل کنترل باشد تا بتوانید بیشترین بهره و سود را از پرورش طیور بدست آورید.

عدم نگهداری پرندگان مختلف در یک جا

نگهداری انواع پرندگان در یک محل، از نظر بهداشت و انتقال بیماری ها، خطرناک میباشد، زیرا برخی پرندگان ممکن است بیمار باشند، اما علائم بیماری در ظاهر مشخص نباشد، که در این صورت همان پرنده عامل بیماری در میان سایر پرندگان خواهد شد، مانند انتقال بیماری سر سیاه بوقلمون به مرغ که موجب تلفات بالایی میشود.

از بین بردن تلفات

لاشه های تلف شده در سالن میتواند خود منشا آلودگی باشد، از بین بردن صحیح لاشه های طیور تلف شده به کنترل بیماریها کمک میکند.

برای معدوم کردن لاشه دو روش وجود دارد.

1) استفاده از چاه: چاه هایی دور از محل پرورش حفر کرده و درپوش محکمی روی آن قرار میدهند.

پس از آن تمام لاشه های تلف شده را در چاه ریخته و به اندازه ی کافی از ماده ضدعفونی کننده، روی آنها می ریزند.

2) کوره های لاشه سوز: روش امنی برای از بین بردن تلفات طیور بیمار میباشد.

چگونگی تشخیص طیور بیمار

برای شناسایی بیماری طیور به خصوصیات و رفتار گله دقت نمایید تا بتوانید طیور بیمار را تشخیص دهید و آنها را از سالن پرورش خارج کنید.

کاهش غذا و آب مصرفی طیور، بارزترین نشانه طیور ضعیف و بیمار میباشد، بنابراین آمارگیری روزانه ی مصرف غذا و آب و تعداد تلفات ضروری است.

زمانی که به شیوع بیماری مشکوک شدید، می بایست تعدادی از طیور زنده و بیمار که دارای علائم بیماری هستند را به همراه تعدادی لاشه ی تازه تلف شده، جهت تشخیص بیماری به کلینیک دام پزشکی ببرید و بعد از تشخیص نوع بیماری، جهت درمان و جلوگیری از گسترش به دستور متخصص عمل کنید تا بهبودی گله بیمار حاصل شده و تلفات کاهش یابد.

مهمترین راه های ورود آلودگی ها به داخل سالن پرورشی

ماشین حمل غذا

اکثر پرورش دهندگان، دان طیور را به شکل آماده و یا به صورت مواد اولیه از کارخانه خریداری کرده و برای حمل بار از کامیون استفاده میکنند که به علت تماس با واحد های دیگر ممکن است ناقل بیماری باشند، توصیه میشود ماشین حمل بار، قبل از ورود و پس از خروج ضدعفونی گردد.

قفس حمل طیور

استفاده از قفس های دست دوم در واحد پرورشی نیز عاملی برای انتقال بیماری ها میباشد.

ورود افراد مختلف به داخل سالن

دکتر دامپزشک، ویزیتورهای دارویی، کارگران و امثال آن ها که با واحد های دیگر در ارتباط هستند نیز ممکن است آلودگی ها را منتقل کند.چنانچه ورود این افراد لازم باشد، قبل از ورود می بایست لباس ها و کفش های مخصوص و ضدعفونی شده بپوشند.

واکسیناسیون طیور

واکسیناسیون طیور یکی از روش های تاثیر گذار جهت جلوگیری از بیماری های طیور است و به وسیله مایه کوبی میتوانید طیور را از ابتلاء به امراض در امان نگه دارید.

به دلیل اینکه ویروسها در برابر داروها مقاومت میکنند، واکسیناسیون طیور اغلب برای بیماری های ویروسی مانند نیوکاسل، آبله مرغان، لارنکوتراکئیت، مارک و برونشیت و … انجام میگیرد و کنترل ویروس ها تنها به وسیله جداسازی، سالم سازی و واکسیناسیون امکان پذیر میباشد.

روش های واکسیناسیون طیور

روش های واکسیناسیون رایج در صنعت پرورش طیور به شرح زیر میباشد.

واکسیناسیون آشامیدنی

مراحل واکسیناسیون آشامیدنی ( رایج ترین نوع واکسیناسیون )

1) دو تا سه ساعت قبل از دادن واکسن، تمام آبخوری ها را جمع کنید تا جوجه ها کاملا تشنه شوند.

2) تعداد آبخوری ها را به دو برابر افزایش دهید.

3) ظروف آبخوری ها حتما تمیز و ضدعفونی باشد.

4) واکسن را طبق دستور پزشک در آب حل کنید و بلافاصله در اختیار طیور قرار دهید.

5) آب مورد استفاده جهت آماده سازی واکسن نباید حاوی مواد ضدعفونی کننده باشد.

6) جهت تأثیر بیشتر واکسن، بهتر است به آب حلال واکسن، مقداری شیر کم چرب اضافه نمایید.

مقدار آب لازم برای هزار دوز واکسن

1. بدو تولد تا 2 هفتگی، 10 لیتر

2. سن 2 تا 4 هفتگی، 20 لیتر

3. سن 5 تا 8 هفتگی، 40 تا 45 لیتر

4. سن 8 هفتگی و بعد از آن، 60 تا 70 لیتر

روش های دیگری مانند روش تزریقی و روش قطره چشمی نیز برای واکسیناسیون وجود دارد که روش های سریع و مطمئنی هستند.

تغذیه طیور

تغذیه ی طیور، از لحاظ اقتصادی 60 تا 70 درصد هزینه های واحد پرورشی را تشکیل میدهد، همچنین زمانی که طیور به درستی تغذیه میشوند بهتر رشد کرده، و سلامت آنها نیز حفظ میگردد.

برای تهیه جیره های سالم و متعادل، باید دو نکته بسیار مهم را بیشتر مورد توجه قرار دهیم.

1) نوع و مقدار ترکیب مواد مغذی ضروری در مراحل مختلف رشد

2) چه نوع ماده ی اولیه میتواند این نیازها را برطرف کند و ترکیب شیمیایی مواد در جیره، چه معایب و محاسنی دارد.

3) برای تهیه جیره غذایی طیور می بایست مواد خوراکی مانند آب، هیدرات های کربن، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی استفاده شود.

نحوه و دستورالعمل تهیه جیره ی طیور

جیره هایی که برای طیور استفاده می شوند ترکیبی از مواد اولیه هستند که دارای مقادیر کافی انرژی، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز طیور هستند.

ترکیبات مواد غذایی و جیره مناسب برای دسته ها ی مختلف طیور

هر پرورش دهنده طیور با در نظر گرفتن قیمت دان بایستی بهترین ماده را انتخاب کند و در تهیه جیره استفاده نماید.

بعد از انتخاب بهترین مواد اولیه، این ترکیبات می بایست بر اساس فرمول تهیه شوند و بهتر است موادی که به مقدار کم با جیره ترکیب میشوند با مقداری آرد ذرت مخلوط گردند.

حرارت، نور و رطوبت زیاد موجب از بین رفتن خاصیت مواد و یا فاسد شدن آنها میگردد.

همچنین طولانی شدن مدت نگهداری دان در انبار، نیز موجب کاهش کیفیت جیره ها میشود.

منابع لازم جهت تامین غذای طیور

منابع تامین کننده غذای طیور به دو دسته انرژی زا و ترمیم کننده تقسیم میشوند.

مواد انرژی زا

این دسته مواد برای تامین انرژی مورد نیاز طیور در جیره استفاده میگردد، از مهمترین مواد غذایی مانند گندم، ذرت، جو، مایلو، سبوس گندم چربی ها و روغن های گیاهی را میتوان نام برد.

منابع پروتئین

غذای روزانه طیور یا باید دارای منشا گیاهی باشد و یا از حیوانات تهیه گردد، مانند کنجد، تخم پنبه، سویا، بادام زمینی و تخم آفتابگردان، و برای پروتئین حیوانی نیز پودر ماهی، پودر پر، پودر گوشت، پودر خون، پودر ضایعات کشتارگاه و پودر شیرخشک را میتوان نام برد.

مواد معدنی

مواد معدنی در جیره غذایی نقش مهمی دارند که شامل پودر صدف، پودر استخوان، دی کلسیم فسفات، سنگ نمک و آهک میشود.

شکل های مختلف جیره غذایی طیور

دان به شکل های مختلف در اختیار طیور قرار میگیرد که عبارتند از:

تمام آردی

تمام مواد اولیه مورد استفاده در جیره غذایی به صورت آردی و خرد شده میباشند.

آردی – دانه ای

این نوع جیره تهیه شده از ترکیب غذای آردی و دانه ای شکل است، کلسیم، ویتامین ها و پروتئین با جیره آردی تامین می گردند.

شکل پلت (حبه)

ترکیب غذای آردی، طی مراحل خاصی از دستگاه پلت زنی عبور میکند و به شکل استوانه ی کوچکی، در اندازه متفاوت پلت، شکل میگیرد.

جوجه کشی در صنعت پرورش

به مرغی که بر روی تخم های خود میخوابد، مرغ کرچ می گویند، کرچ شدن مرغ، یک پدیده ی غریزی است.

در این دوره، تخمگذاری مرغ قطع میشود و به گوشه ای می رود، صدای مخصوصی داشته و علاقه زیادی به خوابیدن روی تخم دارد.

مرغ کرچ، حرارت بدنش را به تخم مرغ انتقال میدهد، در نتیجه دمای لازم، برای رشد جنین داخل تخم مرغ فراهم میشود.

برای جلوگیری از تبخیر رطوبت تخم و تهویه لازم، هر چند ساعت یک بار تخم هایش را میچرخاند.

مرغ کرچ تمام شرایط (حرارت، رطوبت، تهویه و چرخش) را برای باز شدن تخم فراهم میکند و در نهایت موجب تولد جوجه از تخم نطفه دار میشود. در واقع دستگاه جوجه کشی، با ایده گرفتن از همین چهار اصل رفتار مرغ کرچ ساخته شده است.

جوجه کشی با راندمان مناسب، هنگامی میسر میگردد که کار با دستگاه جوجه کشی، به طور صحیح و به موقع و طبق اصول فنی و بهداشتی انجام شود.

انتخاب تخم مرغ نطفه دار

تخم مرغ ها از لحاظ وزن یا اندازه تفاوت دارند برخی تخم ها بزرگ تر و یا کوچک تر از تخم سایر مرغها هستند.

جهت انتخاب تخم مخصوص جوجه کشی، به هم شکل بودن و یکسان بودن اندازه، وضعیت مطلوب پوسته آن ها توجه نمایید.

نقش گله مادر در بازدهی جوجه

وجود خروس در میان مرغ ها باعث تولید تخم نطفه دار می شود، هیچ گاه از تخم مرغ بدون نطفه، جوجه تولید نمی شود.

البته تبدیل تمام تخم های نطفه دار به جوجه صد در صد نیست، توانایی مرغ های مادر در تولید تخم مرغ های بارور، به عوامل زیادی مانند سن گله، نسبت بین مرغ و خروس موجود در گله و مقدار تولید بستگی دارد.

جوجه کشی مصنوعی

در ماشین جوجه کشی همانند عملکرد کارخانه، ورودی آن، تخم نطفه دار و خروجی آن، جوجه یکروزه میباشد.

کیفیت تخم نطفه دار در راندمان تولید جوجه بسیار موثر بوده و هر چقدر دستگاه دقیق تر و مجهزتر باشد، کیفیت و تولید نیز افزایش خواهد یافت.

امتیازات جوجه کشی مصنوعی

جوجه کشی طبیعی نمی تواند جواب گوی تولید جوجه های یکروزه مورد نیاز باشد و برای تولید بالا جهت پرورش، از دستگاه جوجه کشی استفاده میشود.

جوجه کشی مصنوعی دارای مزایای فراوانی است

1) عدم نیاز به مرغ کرچ باعث شده جوجه کشی در تمام فصول امکان پذیر باشد.

2) در روش جوجه کشی مصنوعی خطر آلودگی کم و کنترل بیماری ها آسان میباشد.

3) امکان افزایش تخم ها با توجه به ظرفیت دستگاه جوجه کشی