ضدعفونی کردن محیط مرغداری

در سالن و محیط های پرورش طیور، باید 10 الی 15 روز قبل از انتقال پرنده ها و یا جوجه ریزی داخل سالن پرورش به خوبی استرلیزه و ضدعفونی شود. این امر علاوه بر جلوگیری از تلفات مانع بروز بیماری های مختلف در میان مرغ ها نیز می شود. در همین ابتدا لازم است بدانید که تفاوت بزرگی میان شستشوی محیط مرغداری و ضدعفونی کردن محیط مرغداری وجود دارد. برای پاکسازی و ضدعفونی کردن سالن مرغداری مراحل مختلفی وجود دارد که ما در این مطلب از مجموعه « پرآور» به تشریح این مراحل و سایر نکات ضروری در این زمینه می پردازیم. چنانچه مشتاق کسب اطلاعات در این زمینه هستید ما را تا پایان مطلب همراهی بفرمایید. در ضمن خواندن این محتوا به 8 دقیقه زمان نیاز دارد و برای کلیه افرادی که به صورت مبتدی یا پیشرفته در حال پرورش مرغ هستند یا به این حرفه علاقه دارند مفید است.

ضد عفونی کردن محیط مرغداری و پیشگیری از ضرر

اغلب افرادی که در حوزه پرورش طیور فعالیت می کنند می دانند که همواره پیشگیری بهتر و کم هزینه تر از درمان است. بنابراین آنها با رعایت اصول بهداشتی، تامین دان و آب سالم و تازه، تامین دما و رطوبت و نور مورد نیاز طیور از بروز بیماری و تلفات در میان گله جلو

گیری می کنند. یکی از مهمترین نکاتی که به هنگام پرورش انواع طیور از جمله مرغ ها باید به آن توجه کرد ضدعفونی کردن محیط مرغداری است. این امر به صورت عملی با تعدادی از اصول و قوانین همراه است که رعایت آن موجب می شود پرورش دهنده هزینه و زمان کمتری را صرف خرید دارو، مواد شیمیایی و دامپزشک کنند. ضد عفونی کردن در پرورش مرغ می تواند نقش اساسی را ایفا کند.

اصول ضد عفونی کردن محیط مرغداری

تا وقتی که مرغداری تمیز نشده باشد و سالن پاکیزه نشود نباید ضد عفونی کردن محیط مرغداری آغاز شود. چرا که مواد ضد عفونی در صورت ازدیاد مواد آلاینده و آلوده تاثیر خود را از دست می دهند. همچنین پیش از ضد عفونی کردن محیط مرغداری مطمئن شوید که محیط کاملا خشک و به دور از هر گونه رطوبت است زیرا رطوبت باعث رقیق شدن مواد ضدعفونی کننده می شود و تاثیر آن را از بین می برد. ضد عفونی کردن محیط مرغداری را می توان به صورت دستی و با کمک اسپری کوله پشتی و یا اسپری ها پر فشار انجام داد. گرم کردن محیط مرغداری تا دماهای بالا همچنین درزگیری مرغداری پیش از ضد عفونی کردن محیط می تواند تاثیر مواد ضد عفونی کننده را افزایش دهد. جالب است بدانید مواد ضدعفونی کننده هایی که کف فراوان ایجاد می کنند ماندگاری بیشتر و قدرت ضدعفونی کنندگی بیشتری دارند.

 بیشتر بخوانید: تهیه غذا با گوشت مرغ

ویژگی های ضدعفونی مناسب برای ضدعفونی کردن محیط مرغداری

به هر ماده یا ترکیبی که بتواند از ایجاد و رشد و تکثیر میکروب ‌ها و دیگر عوامل آلودگی و بیماری زا مثل قارچ و انگل جلوگیری کند ماده ضدعفونی کننده گفته می شود. از آنجا که ضدعفونی کردن سالن مرغداری از حساسیت بالایی برخوردار است. باید از ترکیبات و برخی از مواد مخصوص برای انجام این کار بهره گرفت. توجه به این نکته ضروری است که مواد ضدعفونی خاصیت پاکسازی محیط را ندارد بنابراین باید حتما قبل از ضد عفونی محیط مرغداری و سطوح آن کاملا تمیز و پاکسازی شده باشد. علاوه بر رعایت این موارد ضدعفونی کننده مورد استفاده باید برخی از ویژگی ها را داشته باشد.

ویژگی های مواد ضدعفونی کننده مرغداری

بهتر است به هنگام استفاده از ضدعفونی کننده ها از افراط و تفریط در مصرف آنها بپرهیزد چون هر کدام از این موارد اثرات مخربی بر پرورش مرغ ها خواهند گذاشت.
لازم است برای جلوگیری از بیماری های تنفسی در طیور مواد ضدعفونی کننده بوی مناسب داشته باشد.
مواد ضدعفونی کننده نباید خطر مرگ یا مسمومیت برای مرغ ها و انسان ها داشته باشد
به کار بردن یک ماده ضدعفونی کننده مناسب برای استرلیزه کردن محیط مرغداری باید بالاترین میزان کارایی و تاثیر را داشته باشد و همواره قابل دسترس و خریداری باشد.
بهتر است ضدعفونی مورد استفاده ارزان قیمت باشد زیرا مصرف آن در مرغداری ها به ویژه مرغداری های بزرگ زیاد است.
لازم است ضدعفونی مورد استفاده سریع الاثر با ماندگاری بالا باشد.
بهتر است ضدعفونی کننده گروه بیشتری از میکروب ها، آلودگی ها و قارچ ها را نابود کند.
مقدار مواد شیمیایی و سم داخل ضدعفونی کنند مناسب باشد و از سم های کشنده در ساختار آن استفاده نشده باشد همچنین در ترکیب یا تماس با مواد آلی بی تاثیر نشود. همچنین موجب زنگ زدگی ابزار و تجهیزات داخل مرغداری نشود.
بتوان آن را در آب حل کرد و به هنگام حل کردن آن در آب حلالیت مناسبی داشته باشد.
موجب بروز بیماری و حساسیت در مرغ ها و کارکنان نشوند.
قدرت نفوذ به درزها و منافذ موجود در محیط مرغداری را داشته باشد.

بیشتر بخوانید: مینی سالن پرورش مرغ 

مراحل ضدعفونی کردن محیط مرغداری

ابتدا همه مواد غذایی و دان ها را از داخل محیط مرغداری جمع کنید و به خارج از مرغداری انتقال دهید. بهتر است دان‌ های موجود در سالن از بین نرود و در مکان مناسب و بهداشتی نگهداری شوند تا در دروه های پرورش بعدی مجددا استفاده شوند. سپس مرغ هایی که توانایی و خاصیت خود را از دست داده اند به عبارتی دوره بازدهی آنها به پایان رسیده است از محیط مرغداری خارج کنید. اکنون بهتر است به خاطر از بین بردن حشرات موذی مثل سوسک که عامل اصلی بیماری ها در میان طیور هستند کل محیط و منافذ مرغداری را سمپاشی کنید.

پس از اتمام این کار کلیه تجهیزات مرغداری را که امکان جابجایی دارند را به بیرون از محیط مرغداری انتقال دهید و با کمک برس های مخصوص مواد آلاینده را از آنها بزدایید و در صورت امکان خوب شستشو دهید. در پایان تجهیزات مذکور را در مکانی تمیز و به دور از آلودگی قرار دهید.

پس از انجام این کار کلیه فضولات مربوط به دوره های پیشین پرورش را بروبید و بستر مرغداری را پاکسازی کنید. حالا کلیه بخش ها و سطوح مرغداری مثل دیوار، سقف، کف، در و پنجره، تجهیزاتی که قابل انتقال نیستند گردگیری و از مواد آلاینده پاکسازی کنید، به گونه‌ای که هیچگونه ماده کثیف و آلوده ای در محیط مرغداری دیده نشود. سپس سقف، کف مرغداری و دیوارها را با استفاده از مواد شوینده همراه با آب پرفشار گرم با دقت بشویید. به هنگام شستشو حتما مخزن های نگهداری آب و لوله های آبخوری را با دقت بیشتری استرلیزه کنید. اکنون اگر حشرات یا حیوانات موذی در محیط مرغداری وجود دارد حتما مرغداری را با محلول های ضدعفونی مخصوص استرلیزه کنید. کف، دیوارها و سقف مرغداری را تا ارتفاع بیش از 5 متر شعله دهید. سپس ضدعفونی نهایی را انجام دهید.

برخی از پرورش دهندگان به هنگام ضدعفونی کردن سالن مرغداری دیوارهای بیرون سالن مرغداری را به وسیله آهک کشی استرلیزه می کنند. همچنین لایروبی و شستشوی فاضلاب ها را نیز در برنامه ضدعفونی خود می گنجانند.

مرحله پایانی ضدعفونی کردن مرغداری

در این مرحله که کار پاکسازی محیط به اتمام رسیده است اجازه دهید یک دوره 10 الی 15 روزه مرغداری خالی باشد تا چرخه رشد باکتری و میکروب ها از بین برود. در این فرصت می توانید ابزارهایی را که نیاز به تعمیر و یا تعویض دارند مورد بررسی قرار دهید. در پایان بستر مرغداری را با کمک پوشال های تمیز، خشک و تازه بپوشانید. سعی کنید ضخامت پوشال ها در بستر بیش از 5 سانتیمتر باشد.
پس از پایان ضدعفونی محیط مرغداری، بستر برای جوجه ریزی آماده است. یک روز قبل انجام جوجه ریزی دمای محیط داخل مرغداری را با کمک سیستم گرمایشی افزایش دهید. دانخوری و آبخوری های مناسب جوجه ریزی در جایگاه خود قرار دهید.

انواع مواد ضدعفونی کننده مرغداری

سه دسته ماده ضدعفونی کننده برای مرغداری ها وجود دارد. این سه دسته عبارت‌اند از: ضدعفونی کننده شیمیایی، فیزیکی و طبیعی. شرایط کار و موارد استفاده هر کدام از این ضدعفونی کننده ها از یکدیگر متفاوت است.

ضد عفونی کننده های شیمیایی

ضدعفونی کننده های شیمیایی از ترکیب مواد شیمیایی ساخته می شوند که انواع مختلف دارند تعدادی از پرکاربردترین آنها عبارت اند از: ترکیبات چهارگانه کلراید، فنلی، ید و آمونیوم،گاز فرمالین و کروزول و اسید کرسیلیک هر کدام از این مواد شیمیایی تاثیرگذاری متفاوتی بر میکروب ها و باکتری ها و عامل بیماری زا محیط دارند. بنابراین بهتر است قبل از استفاده از هرکدام از این ضدعفونی کنند ها از نحوه عملکرد و مقدار اثر بخشی آنها مطلع شوید.
کروزول و اسید کرسیلیک در واقع مایعی است به رنگ زرد و قهوه ای که از مشتقات زغال سنگ قیر اندود به شمار می آید و از بوی نامطلوبی برخوردار است. این ماده خطرناک بوده و در صورت تماس با پوست باعث تحریک آن می شود. برای استفاده از این محلول به آن آب اضافه می کنند تا به شیری تغییر رنگ دهد. این ماده شیمیایی تاثیر زیادی بر استرلیزه کردن محیط مرغداری و جرم کشی دارد. با این وجود استفاده از آن می تواند برای جوجه های یک روزه خطرناک باشد و به آنها آسیب بزند.
گاز فرمالین بی رنگ است قدرت نفوذ بالایی دارد این گاز باعث نابودی انواع میکروب ها، ویروس ها، قارچ ها و اسپورها می شود. غلظت گاز مورد استفاده برای ضدعفونی معمولا چهار در صد است.

روش های ضدعفونی کردن مرغداری با فرمالین

از ضدعفونی فرمالین هم به صورت گاز استفاده می شود و هم به صورت مایع روش ضدعفونی کردن مرغداری با هر کدام از این موارد متفاوت است. به هنگام استفاده از محلول فرمالین باید نزدیک چهل درصد از محلول فرمالین 2% را با 5 لیتر آب ترکیب کنید. سپس آن را با کمک اسپری پاش های مخصوص بر روی دیوارها، کف، سطوح مختلف و سقف مرغداری اسپرس کنید. اما طرز استفاده از گاز فرمالین با محلول آن متفاوت است. در این روش به ازای هر 100 متر مرغداری به 2 لیتر فرمالین چهل درصد، 2 لیتر آب و 1700 گرم پرمنگنات نیاز دارید.

برای ضدعفونی با گاز فرمالین لازم است ظرف های مخصوص استرلیزه کردن با گاز فرمالین را تهیه کنید این ظرف ها که از قبل حاوی گاز پرمنگنات هستند را در فاصله های حدود 15 متر از یکدیگر در سراسر مرغداری تعبیه کنید. سپس ترکیب آب و فرمالین ها را به ظرف اضافه کنید.

نکات مهم هنگام استفاده از گاز فرمالین برای ضدعفونی کردن مرغداری

دمای سالن قبل از شروع ضدعفونی کردن باید 25 درجه سانتیگراد باشد. همچنین داخل سالن باید مرطوب باشد پس لازم است تعدادی ظرف آب را داخل سالن قرار دهید. سپس همه منافذ خروجی، درزها، درب ها و پنجره ها پیش از شروع عملیات استرلیزه ببندید. به هنگام انجام عملیات ضد عفونی کردن حتما از لباس مخصوص و ماسک های مطمئن و مخصوص این کار که معمولا ضد اسید و گاز هستند استفاده کنید. گاز فرمالین مورد استفاده باید یک الی دو روز در سالن باقی بماند و پس از آن می توانید از هواکش ها برای تخلیه گاز استفاده کنید. همچنین لازم است پس از گذشت حداکثر 15 روز و حداقل 10 روز فعالیت خود را دوباره در مرغداری آغاز کنید.

بیشتر بخوانید: پرورش مرغ گوشتی

ضدعفونی کننده های طبیعی

همانگونه که از نام این نوع ضدعفونی ها مشهود است. انواع ضدعفونی که از طبیعت گرفته می شود مثل تابش نور آفتاب و برودت و سرما را ضدعفونی طبیعی می گویند. نور آفتاب یک ضد عفونی قوی برای از بین بردن میکروب ها محسوب می شود که نه تنها مانع رشد آنها می شود بلکه به طور کلی میکروب ها را نابود می کند. همچنین اشعه ماورابنفش موجود در نور آفتاب شرایط نابودی باکتری ها را نیز فراهم می کند. قدرت ضدعفونی کننده سرما همچون نور خورشید نیست چرا که سرما مانع رشد میکروب و باکتری می شود اما آنها را نابود نمی کند به همین دلیل است که گوشت و تخم های تولیدی مرغداری معمولا در سردخانه نگهداری می شوند.

ضد عفونی کننده فیزیکی

قویترین ضدعفونی کننده فیزیکی حرارت است از حرارت برای ضدعفونی کردن محیط مرغداری به دو صورت خشک و مرطوب استفاده می شود حرارت خشک برای ضدعفونی کردن کف و دیوارهای سالن به وسیله شعله افکن مورد استفاده قرار می گیرد. این روش ضد عفونی کردن مرغداری موجب می شود میکروب هایی خطرآفرین که باعث بروز بیماری می شوند به همراه انگل و تخم های آن به خوبی از بین بروند و اما حرارت مرطوب ضدعفونی دیگر است که برای استرلیزه کردن محیط مرغداری از آن استفاده می شود. منظور از حرارت مرطوب بخار آب جوش است در این روش آب را تا صد درجه سانتیگراد می جوشانیم و از بخار تولید شده آن برای ضدعفونی کردن مرغداری و تجهیزات آن مثل آبخوری، دانخوری، قفس های صنعتی و مکانیزه و وسایل جوجه کشی استفاده می کنیم.

عوامل موثر بر تاثیر ضدعفونی کننده ها

عوامل مختلفی بر میزان تاثیرگذاری موادهای ضدعفونی کننده موثر است. یکی از این عوامل نحوه ترکیب و میزان غلظت ضدعفونی کننده ها است که باید به صورت صحیح انجام شود. معمولا به هنگام تهیه ضدعفونی کننده توصیه های ضروری شرکت سازنده را برای ترکیب صحیح مواد ضدعفونی کننده به همراه ماده اصلی به شما خواهند داد. بنابراین عدم رعایت این دستورالعمل ها می تواند باعث کاهش اثر بخشی آنها شود. از جمله فاکتورهای موثر برای استفاده از مواد ضدعفونی کننده مقدار حرارت است به همین جهت رعایت حرارت مناسب موجب اثربخشی بیشتر مواد ضدعفونی کننده می شود.
علاوه بر آن مدت زمان قرار دادن مواد ضدعفونی در محیط مرغداری بر مقدار تاثیرگذاری آن دخیل است. هرچه مدت بیشتری بر روی سطح باشد میکروب ها و ویروس ها و باکتری های بیشتری نابود می شوند. یکی دیگر از عوامل مهم در میزان تاثیرگذاری مواد ضدعفونی کننده پاکسازی محیط مرغداری قبل از انجام عملیات ضدعفونی کردن است. هرچه سطوح پاکیزه تر و تمیزتر باشد تاثیر مواد ضدعفونی کننده برای از بین بردن مواد آلوده بیشتر خواهد شد.

اهمیت ضدعفونی کردن مرغداری

ضدعفونی کردن محیط مرغداری به همراه قرنطینه ی مرغ ها یکی از روش های موثر و قدیمی برای جلوگیری از رواج بیماری ها و میکروب ها و آلاینده ها در محیط مرغداری است. این امر در حالی رخ می دهد که ضدعفونی کردن محیط هزینه کمتری نسبت به درمان مرغ های بیمار دارد همین امر مانع از ضرر و زیان پرورش دهنده می شود. همچنین نسبت به دیگر روش های پیشگیری از بیماری ها کم هزینه تر و مقرون به صرفه تر است. از آنجا که مرغ ها جزو قوت غالب و ماده غذایی اصلی خانوارها محسوب می شود. نسبت به بهداشتی و سالم بودن گوشت آن باید اطمینان حاصل کرد. برای تحقق این امر لازم است محیط پرورش مرغ ها فاقد هر گونه میکروب، باکتری و قارچ باشد تا هم از مرگ و میر مرغ ها جلوگیری شود و هم از تولید محصولات سالم به ویژه تخم های نطفه دار بی نقص که نسل بعدی مرغ ها را تشکیل می دهد، اطمینان حاصل کرد.
یکی دیگر از دلایل مهم ضدعفونی کردن محیط مرغداری جلوگیری از بروز بیماری های مشترک میان مرغ ها و انسانها است چرا که برخی از بیماری ها می توانند از طریق مصرف مرغ و یا تخم مرغ آلوده به انسان ها انتقال یابد. جالب است بدانید عوامل بیماری زا تنها از طریق پاکسازی و شستشو از بین نمی رود و نیاز به ضدعفونی کردن اصولی است.

سخنی با مخاطب

مخاطب گرامی شما در این مطلب از سایت پرآور با انواع روش های ضدعفونی کردن محیط مرغداری، انواع مواد ضدعفونی کننده و نحوه ضدعفونی کردن سالن مرغداری و ابزار مورد نیاز برای این امر آشنا شدید همچنین دلایل مهم انجام این کار را خواندید. چنانچه مشتاق کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید می توانید سوالات خود را در قسمت درج نظرات بنویسید تا مشاوران ما در مجموعه « پرآور » پاسخ آن را در اختیار شما قرار دهند.

سوالات متداول