بررسی شرایط محیطی، دمایی و رطوبتی مرغ تخمگذار

یکی از مهم‌ترین صنایع در تأمین مواد غذایی مورد نیاز انسان در سراسر جهان، صنعت پرورش پرندگان، علی‌الخصوص پرورش مرغ است. گوشت مرغ دارای ریزمغذی‌های بسیار و همچنین پروتئین بالا است که مصرف آن برای تمامی گروه‌های سنی از جمله کودکان و سالمندان بسیار مفید و ضروری خواهد بود. گوشت این پرنده به نسبت گوشت پستاندارانی مانند گاو و گوسفند، چربی و کلسترول مضر کمتری داشته و همین امر موجب شده تا افرادی که رژیم‌های خاص غذایی دارند، بیشتر از گوشت این پرنده استفاده کنند. علاوه بر گوشت مرغ، تخم‌مرغ نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بسیاری از مرغداری‌ها، به پرورش مرغ تخمگذار مشغول هستند که سود زیادی را به همراه خواهد داشت. اما شرایط نگهداری و پرورش مرغ‌های تخمگذار به نسبت مرغ‌های گوشتی حساس‌تر است. آگاهی از این شرایط موجب افزایش راندمان کاری شده و با بهبود وضعیت کسب و کار، ضرر و زیان‌ها به حداقل خود می‌رسد. در این مقاله به طور کامل به بررسی مباحث مربوط به نگهداری و شرایط محیطی، دمایی و رطوبتی مرغ تخمگذار می‌پردازد. برای دانستن این اطلاعات در این زمینه، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

دمای مناسب برای مرغ تخمگذار

به طور کلی، به دمایی که در آن دما، شرایط کامل برای آسایش مرغ تخمگذار فراهم می‌شود، دمای استاندارد پرورش مرغ می‌گویند. دمای پرورش استاندارد به طور متوسط برای مرغ‌ها، در حدود 30 درجه است. البته شرایط دمایی با توجه به نژاد مرغ، متفاوت خواهد بود. مرغ‌های اصیل به نسبت سایر مرغ‌ها، به شرایط مختلف مقاوم هستند ولی قدرت تخم‌گذاری پایین‌تری دارند، به همین علت پرورش و نگهداری از آن‌ها در مرغداری به عنوان یک مرغ مولد و تخم‌گذار توصیه نمی‌شود.

در اغلب موارد دمای سالن با توجه به سن مرغ‌ها تعیین خواهد شد. در روزهای اول زندگی مرغ، بهترین دما برای سالن، 34 درجه و در سنین بالاتر مرغ، بهترین دما 20 درجه خواهد بود، زیرا در سنین بالاتر، مرغ‌ها توانایی گرم کردن خود را بدست می‌آورند. این شرایط دمایی از 18 تا 24 درجه با توجه به نژاد مرغ و دیگر عوامل متغیر است.

بیشتر بخوانید: برنامه نوردهی مرغ تخمگذار چگونه است؟

نکات مهم در رابطه با دمای سالن نگهداری مرغ‌ها

توجه به کاهش دمای بدن جوجه‌ها در روزهای نخست نگهداری، بسیار حائز اهمیت است، زیرا دمای بدن آن‌ها در اثر تماس با بستر کاهش یافته و میزان مرگ و میر با کاهش دما در جوجه‌ها افزایش می‌یابد. جوجه‌ها در هفته اول زندگی خود، قادر به گرم کردن بدن خود نیستند و در صورت سرد بودن بستر، دمای بدن آن‌ها افت کرده که این امر بسیار خطرناک است. به طور کلی، دما و رطوبت نسبی در تمامی قسمت‌های سالن باید یکنواخت و در حد تعادل باشد.

بهترین شاخص برای ارزیابی دمای سالن نیز پخش کردن صحیح جوجه‌ها در سالن است. این نحوه صحیح پخش کردن جوجه‌ها در سالن، برای مدیریت و کنترل دمای سالن مناسب و کمک‌کننده خواهد بود. در صورتی که جوجه‌ها به دور هم جمع شده باشند، نشان‌دهنده این است که دمای سالن سردتر از حد انتظار است. اگر جوجه‌ها درو از یکدیگر باشند و به سمت دیوارهای سالن بروند، بدین معنی است که دمای سالن بیشتر از حد تحمل جوجه‌ها خواهد بود.

سالن نگهداری و پرورش مرغ تخمگذار

به طور کلی، سالن‌های نگهداری از مرغ‌های مولد و تخمگذار در ایران به دو صورت معمولی یا روباز و سربسته با ویندولس تقسیم‌بندی می‌شوند. انتخاب انواع سالن‌ها به موقعیت محل، سلیقه، مدیریت ابعاد و اشکال مختلف بستگی دارد. اما امروزه در ایران، اغلب مرغداری‌ها در سوله‌های ساختمانی تأسیس می‌شوند که عرضی بین 12 تا 14 متر داشته و طول آن‌ها در حدود 100 تا 120 متر است. بر اساس ظرفیت این سالن‌ها، تجهیزات مربوط به دما، رطوبت و تهویه نصب خواهد شد. همچنین در بیشتر موارد از این سالن‌ها برای پرورش جوجه‌ها تا قبل از سن تخم‌گذاری و نگهداری از مرغ تخمگذار در قفس، استفاده می‌شود.

شرایط محیطی مرغ تخمگذار، قفس یا بستر؟

در اغلب کشورهای پیشرفته، پرورش ماکیان و پرندگان در قفس‌های مخصوص صورت می‌گیرد، زیرا علاوه بر رعایت بیشتر اصول بهداشتی در قفس، با توجه به فضای مشخص برای پرورش، می‌توان نگهداری از مرغ‌ها را بهتر مدیریت کرد. همچنین پرورش مرغ تخمگذار در قفس، موجب افزایش راندمان تخم‌گذاری شده و در نهایت سود افزایش می‌یابد. در این قفس‌های مخصوص، قسمت‌های مختلفی نظیر آبخوری و دانخوری تعبیه شده که از این طریق می‌توان به راحتی میزان خورد و خوراک گله مرغ را نیز کنترل کرد.

همچنین خارج کردن فضولات و تمیز کردن قفس‌ها از یک سالن بزرگ و یکپارچه آسان‌تر است. در نهایت از دیگر مزایای استفاده از قفس می‌توان به این نکته اشاره کرد که مرغ‌ها به محض تخم‌ گذاشتن در قفس، تخم آن‌ها در سینی مخصوص جمع‌آوری شده و به همین دلیل، میل مرغ به کرچ شدن کاهش می‌یابد. در نتیجه بهتر است بعد از گذشت مدتی و افزایش سن جوجه‌ها، آن‌ها را در تعداد مشخص در قفس‌های مخصوص پرورش داده و نگهداری کرد.

بیشتر بخوانید: آموزش پرورش مرغ تخمگذار با بهترین راهکارها

اصول ساختمانی قفس به عنوان بهترین مکان برای پرورش مرغ تخمگذار

جنس مصالحی که در ساخت قفس‌ها به کار می‌رود باید در عین سبک بودن، کاملاً محکم و قابل ضدعفونی باشند. اندازه قفس‌ها نیز بر اساس تعداد مرغ‌های نگهداری در آن مشخص می‌شود. بدین صورت که اگر قفس‌ها انفرادی انتخاب شوند، باید اندازه‌ها به گونه‌ای باشد که از نظر جا به صرفه بوده و در عین حال، مرغ راحت جابه‌جا گردد. ارتفاع نیز به اندازه‌ای است که مرغ بتواند به راحتی بایستد و طول و عرض نیز به اندازه‌ای که مرغ به راحتی بچرخد و حرکت کند، انتخاب خواهد شد. این اصول برای قفس‌های گروهی باید رعایت گردد.

برای کف قفس باید از میله‌ها مشبک استفاده شود. فاصله میان میله‌ها نیز باید به اندازه‌ای باشند که مرغ به روی آن به راحتی حرکت کند ولی مدفوع از این فاصله‌ها عبور کرده و پایین بیافتد. همچنین کف قفس باید بسیار محکم باشد تا بتواند وزن یک تا چند مرغ را تحمل کند. کف قفس نیز نباید خیلی زبر و خشن باشد، زیرا ممکن است تخم‌مرغ‌ها در این حالت به سرعت بشکنند یا ترک بردارند. به میزان شیب کف نیز باید توجه بسیاری شود زیرا شیب زیاد موجب غلتیدن و در نهایت شکستن تخم‌مرغ‌ها شده و شیب کم موجب کثیف شدن قفس و یا شکستن تخم‌مرغ در زیر پای مرغ می‌شود.

در نهایت، درب قفس نیز باید به گونه‌ای ساخته و تعبیه گردد که از فرار مرغ تخمگذار جلوگیری کند. باز و بسته شدن در نیز باید آسان باشد تا در زمان واکسیناسیون، وقت زیادی هدر نرود. دانخوری و آبخوری موجود در قفس‌ها نیز به نوعی طراحی می‌شوند که از ریخت و پاش و کثیف‌کاری جلوگیری شده و تمامی مرغ‌های درون قفس بتوانند به آسانی از این تجهیزات استفاده کنند.

سوالات متداول