پرورش مرغ و خروس در ایران به دلایل گوناگون، یکی از کسب و کارهای مهم و پرطرفدار در صنایع دام و طیور است. بازار خوب و همیشگی، نیاز به سرمایه پایین، تضمین خرید و بازدهی سریع، بخشی از مزایای این شغل است. اما چالشهایی نیز سرمایه فعالان در این حوزه را تهدید میکند. یکی از این چالشها، بیماریهایی است که سلامت و رشد این پرندگان را تهدید میکند و میتواند به کل سرمایه شما آسیب برساند. یکی از این مشکلات سلامتی، فلج مرغ و خروسها است. در این مقاله قصد داریم تا با دلایل فلج شدن مرغ و خروس بیشتر آشنا شویم و ببینیم برای رفع این مشکل و یا پیشگیری از آن، چه راهکارهایی وجود دارد.
دلایل فلج شدن مرغ و خروس چیست؟
برخی اوقات مشاهده میشود که مرغها دچار مشکلاتی هنگام راه رفتن هستند. به عنوان مثال پای خود را میکشند یا به سختی و با بیحالی راه میروند. این مشکل میتواند به دلایل مختلف بروز کرده باشد. تشخیص دلیل این مشکل به راحتی ممکن نیست. فلج میتواند نشانهای از بیماریهای پیشرفته، آسیبهای فیزیکی و یا مشکلاتی در رژیم غذایی مرغها و خروسها باشد. گاهی اوقات، علائم بالینی به نوعی با یکدیگر همپوشانی دارند. بنابراین، بررسی دقیق توسط کارشناس و یا دامپزشک، ضروری است. برای تشخیص علت و نیز رفع آن بهتر است با دامپزشک مشورت کنید. در ادامه دلایل شایعی که میتواند باعث این عارضه شده باشد را بررسی میکنیم.
حتما بخوانید: پرورش مرغ بومی + آموزش
1. بیماری مارک(MD)
این بیماری، یک مشکل رایج در بین مرغها و خروسها است اما به این معنی نیست که میتوانید این بیماری را دست کم بگیرید. این بیماری مرغ در موارد پیشرفته، حتی میتواند منجر به مرگ پرندگان مبتلا شود و پیشگیری از آن ضروری است. در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و بنابراین پیشگیری از آن در مرغداریها بسیار مهم است. بیماری مارک یکی از مهمترین دلایل فلج شدن مرغ و خروس در مرغداریها است.
عامل بیماری مارک، یک ویروس است که باعث رشد تومورهایی در یک یا چند ناحیه از بدن پرنده میشود. این ویروس سیستم عصبی مرکزی مرغ را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث فلج شدن نواحی گوناگون مانند پاها و بالها و همچنین باعث افتادگی در شانه مرغ میشود. این بیماری همچنین میتواند باعث ایجاد تومور در اندامهای اصلی مانند قلب، ریه و ماهیچهها و ایجاد تومور در فولیکولهای پر شود.
برای جلوگیری از بروز بیماری مارک، تهویه اصولی برای ایجاد محیطی سالم و پاک، نقش مهمی دارد. مورد مهم دیگر برای جلوگیری از این بیماری، قرنطینه درست و اصولی در هنگام خرید مرغ و یا جوجههای جدید است. راه دیگر برای پیشگیری از این، بیماری، واکسیناسیون پرندگان است. واکسیناسیون همیشه و به صورت 100 درصدی از بروز این بیماری در گله جلوگیری نمیکند اما احتمال ابتلا و مرگ و میر را تا حد زیادی پایین میآورد.
2. کمبود کلسیم و فسفر در بدن پرنده
کمبود کلسیم وکمبود فسفر یکی دیگر از دلایل فلج شدن مرغ و خروس است. هم کلسیم و هم فسفر، مواد معدنی و مکملهایی برای رشد و حفظ سلامت استخوانها هستند. این موضوع در مورد پرندگان نیز صدق میکند. این مواد علاوه بر نقشی که در سنتز استخوان دارند، برای سلامت سیستم عصبی، لخته شدن خون و انقباض عضلانی نیز مفید هستند. کمبود این مواد میتواند منجر به رشد غیر طبیعی اسکلتی یا راشیتیسم در جوجههای در حال رشد و پوکی استخوان در پرندگان مسنتر شود.
یکی از علائم بالینی کمبود کلسیم و فسفر، لنگیدن پرنده است که در مراحل بعدی منجر به فلج پا در مرغ و خروس میشود. برای رساندن کلسیم و فسفر به میزان کافی به بدن پرندگان، شما باید یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از این دو ماده را در سیستم تغذیهای مرغداری بگنجانید. جیرههای استاندارد معمولا حاوی پودر استخوان و پودر صدف است که سرشار از کلسیم وفسفر مورد نیاز بدن مرغها و جوجهها است. اگر دلیل فلجی مرغ و خروس کمبود این دو ماده در بدن آنها باشد، برای درمان این مشکل و با نظارت دامپزشک، میتوانید از مکملها نیز همراه با جیره استفاده کنید.
3. مایکوتوکسیکوز
مایکوتوکسیکوز یک بیماری است که توسط سموم ناشی از کپک، در بدن پرندگان ایجاد میشود. معمولاً این بیماری، با زندگی مرغ در مکانهایی با دمای بالا و آب و هوای با رطوبت بالا اتفاق میافتد. دانههای مرطوب نیز میتوانند باعث ایجاد کپک شوند. علاوه بر رطوبت، آسیب ناشی از حشرات و شرایط نگهداری نامناسب میتواند باعث ایجاد این عفونت شود. این بیماری نیز میتواند یکی از دلایل فلج شدن مرغ و خروس باشد.
برای درمان این مشکل، باید منابع حاوی این سموم را حذف کنید و سپس برای پرندگان از داروی ضد قارچ برای جلوگیری از عفونت قارچی استفاده کنید. همچنین میتوانید با مشورت با دامپزشک، سطح پروتئین را در خوراک افزایش دهید.
4. نوروپاتی محیطی یکی از دلایل فلج شدن مرغ و خروس
این وضعیت به دلیل آسیب به سیستم عصبی محیطی مرغ به وجود میآید. این آسیب، در مراحل بعدی باعث اختلال در عملکرد تکانههای عصبی بین مغز و نخاع و سایر قسمتهای بدن از جمله حرکت عضلات میشود. یکی از نتایج این مشکل فلج پای مرغ یا خروس است. برای رفع این مشکل و درمان مرغ باید هر چه سریعتر با دامپزشک تماس بگیرید.
5. بیماری نیوکاسل
درست مانند بیماری مارک، یک ویروس عامل اصلی ایجاد بیماری نیوکاسل است. علائم بالینی که به دنبال این عفونت ایجاد میشود، مشکلات تنفسی است که باعث میشود تنفس در پرنده با مشکل روبهرو شود. در ادامه این بیماری، پس از 1 تا 2 روز، مرغ ممکن است از ناحیه پا و بال فلج شود. بروز این بیماری در مرغهای بالغ میتواند به مرگ پرنده نیز منجر شود. این بیماری توسط ویروس ایجاد میشود، بنابراین تنها راه پیشگیری از بروز آن در مرغداریها، واکسیناسیون به موقع است. بنابراین، بهتر است همه پرندگان مرغداری را قبل از آلوده شدن به ویروس نیوکاسل، واکسینه کنید.
6. مشکلات کلیوی یکی از دلایل فلج شدن مرغ و خروس
درست مانند بدن انسان، کلیه در طیور به حفظ تعادل الکترولیت و تعادل آب در بدن پرندگان کمک میکند. علاوه بر این، کلیه در مرغ میتواند ضایعات متابولیک، به ویژه نیتروژن حاصله از متابولیسم را به جز دی اکسید کربن، از بین ببرد. بنابراین، مشکلاتی که در کلیه ایجاد شود، میتواند باعث ایجاد «نئوپلازی» شود. نئوپلازی رشد غیرطبیعی بافتی است که بر اعصاب مرغ فشار وارد میکند. این فشار ممکن است منجر به لنگش یا فلج پا در بدن مرغها شود.
حتما بخوانید: چگونه با بیماری نیوکاسل مرغ و خروس مقابله کنیم؟
7. تروما
فلج همیشه به دلیل بیماریها یا سایر مشکلات فیزیولوژیکی ایجاد نمیشود. استرس روانی نیز ممکن است باعث بروز این مشکل در بدن مرغ و خروس شود. گاهی اوقات، زمانی که مرغ به تازگی با یک حیوان شکارچی روبهرو شده، در اثر استرس، پای مرغ به طور موقت ضعیف میشود و دچار لنگی میشود. برای آرام کردن پرنده، میتوانید مرغ را در قفس مرغ یا یک منطقه امن قرار دهید تا از استرس رها شود. البته ابتدا باید بدن مرغ و یا خروس را بررسی کنید و مطمئن شوید که زخمهایی برای درمان وجود دارد یا خیر.
سخن آخر
بسیاری از مشکلات سلامتی و یا بیماریها میتوانند باعث ایجاد حالت لنگی در مرغها و خروسها شوند. بیماریهایی مانند نیوکاسل، مارک، کمبود کلسیم و فسفر، مایکوتوکسیکوز، نوروپاتی محیطی، مشکلات کلیوی و تروما میتوانند از دلایل فلج شدن مرغ و خروس باشند. در موقع ایجاد این مشکل در مرغ خروس و یا جوجهها، بهتر است هر چه سریعتر آنها را از بقیه پرندگان گله جدا کرده و درمان مناسب را با مشورت دامپزشک آغاز نمایید.
سوالات متداول
بیماریهای پیشرفته، آسیبهای فیزیکی و یا مشکلاتی در رژیم غذایی مرغها و خروسها با دامپزشک مشورت کنید بیماری مارک دلایل فلج شدن مرغ و خروس چیست؟
بهترین راه برای تشخیص فلج شدن مرغ و خروس چیست؟
یکی از مهمترین دلایل فلج شدن مرغ و خروس در مرغداریها چیست؟
34 پاسخ
سلام من یه خروس دارم که حدود دو ماه نمی تونه بخونه وقتی هم تلاش برا خوندن می کنه عین افراد صدا گرفته حالت جیغ کم صدا شده راهنمای کنید ممنون
سلام دوست عزیز
باید پرنده از نزدیک معاینه بشه و از راه دور و با توضیحاتی که فرمودید امکان ارائه راهکار درمانی نیست. بهتره به دامپزشک مراجعه کنید.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام من یکی ازمرغ هام بعضی وقتا یه گوشه ای میشینه
وبعضی وقتا راه میره
ممکنه سرماخورده باشه؟
وفلج بشه؟
سلام دوست عزیز
بفرمایید دمای محیطی که نگهداری میشن چند درجه هستش؟
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام وقتتون بخیر
من یک خروس لاری دارم که پاش میخچه داشت کشیدم الان شل شده و راه نمیتونه بره وتا زیر خار پاش کبود شده غذا هم کمی میخوره راه درمانش چیست ؟
سلام دوست عزیز
نباید خودتون اینکار رو میکردید و در حال حاضر باید پرنده رو ببرید دامپزشکی و از دور نمیشه نظر کارشناسی داد
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلاممن طدو جوجه دارم که یکی شون ضعیف راه میره درمان چیه؟
سلام دوست عزیز
نظر شمارو تایید میکنیم تا متخصصین این حوزه پاسخ بدند خدمتتون
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام وقتتون بخیر من چند ماه پیش یه جوجه بومی گرفتم که الان بزرگتر شده و چون جای نگهداری خوبی نداشتم مجبور شدم توی کارتون داخل خونه نگهش دارم یک هفته ای میشه که توی راه رفتن و وایسادن مشکل داره ومدام میفته میخواستم ببینم مشکلش چیه؟
البته یه لونه داخل حیاط جدیدا براش درست کردم که اونجاست
سلام دوست عزیز
با توجه به شدت بیماری بهتره به دامپزشکی مراجعه کنید.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام ما یه مرغ داریم یک هفته ای میشه
درست نمیتونه راه بره وپاهایش رو زمین پمیکشد تقریبا مثل کلاغ راه میره
تب نداره بیحال نیست ولی غذاش،کم شده
علتش جی میتونه باشه
سلام دوست عزیز
با توجه به شدت بیماری بهتره به دامپزشکی مراجعه کنید.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام. ممنون از راهنمایی های مفیدتون.
آیا میشه گوشت مرغ و خروس های مبتلا به این بیماریها رو خورد؟
سلام دوست عزیز
بهتره مصرف نشود.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام من یه مرغ دارم که تقریبا یک روز حالش بد شده و بی حاله و نمیتونه راه بره و خودشو با روی زمین کشیدن اینطرف اون طرف می کنه هر چی سعی می کنه که بلند شه نمیتونه یه کم هم غذا میخوره، البته مرغ من قبلا هم این اتفاق براش افتاده بود که بی حال بشه و یه گوشه بشینه راه نره ولی روز بعدش خوب میشد اما اینبار اینطوری نیست و شدتش بیشتر شده و باگذشت زمان هم فرقی نکرده خواستم یه راهنمایی کنید منو ببینم باید چیکار کنم
سلام دوست عزیز
آیا پیچیدگی در نواحی گردن مرغ نیز مشاهده میکنید؟ توصیه میکنیم با توجه به شدت بیماری سریعا به دامپزشک مراجعه نمایید چون در این مرحله درمان های خانگی خیلی تاثیر گذار نیست.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام دلیل فلج شدن موقتی مرغ به طور مکرر چی میتونه باشه
سلام دوست عزیز
منظور شما از مکرر چیست؟ اگر سرایت به سایر مرغ ها مدنظر شماست باید سریعا مرغ بیمار را از سایر مرغ ها جدا نمایید.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام من یه مرغ ۶ ماهه دارم، دو روزه روی یک پا لنگ میزنه، پاشو نگاه کردم زخم، تورم یا مشکلی روی فلس های پاش نبود، مدتیه که بقیه مرغ ها میزننش و تک افتاده، بنظر شما مشکلش چی میتونه باشه؟ خوب شدنی هست؟ غیر از لنگ زدن مشکلی نداره، اما این دو روز بیشتر وقت ها میشینه تو لونه راه نمیره زیاد
سلام دوست عزیز
علت لنگ بودن میتواند دلایل مختلفی مثل نیوکاسل و… داشته باشد. بهترین راهکار این است که ابتدا از سایر مرغ ها جدا شود چون اگر بیمار باشد باعث بروز بیماری در سایر مرغ ها میشود. و سپس به دامپزشک مراجعه نمایید تا ابتدا نوع بیماری مشخص شود سپس بتوانیم راهکار های درمانی ارئه دهیم.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام من یک مرغ دارم که 5 روزه فلج شده دکتر هم بردم قطره و قرص داده اما هیچ فرقی نکرده از چیزی هم که میترسه میخواد فرار کنه سرش میره زیر سینش آیا خوب میشه؟
چه مشکلی داره؟
سلام دوست عزیز
با توجه به علائمی که فرمودید احتمالا مرغ شما به بیماری نیوکاسل مبتلا شده، لطفا نام قطره ای که تجویز شده رو بفرمایید؟
متاسفانه نیوکاسل از جمله بیماری هایی است که درمان ساده ای ندارد ولی درمان بی تاثیر هم نیست. فقط اگر مرغ دیگری هم دارید سریعا از مرغ بیمار جدا نمایید چون متاسفانه این بیماری مسری است.
بررسی بفرمایید، سوالی بود در خدمتتون هستیم.
سلام خسته نباشید
یه خروس دارم که الان دو روز توان راه رفتن
نداره
خاک زیر شون هست که یک روز درمیون یکم خیش میکنم که جاشون خنک بشه
دلیل پاهاش چیه ؟
سلام دوست عزیز، مخلوط خاک مرطوب و فضولات باعث این امر شده
سلام .
من یک جوجه خروس لاری6ماهه دارم که نمی تونست باهاشو صاف نگهدارع راه برع بردمش دام پزشکی بهش کلسیوم و فسفر داد میشع بگید چندروز ه میتونه درمان بشه؟!
سلام دو هفته حدودا
سلام . مطالب بسیار مفید و کاربردی وعالی بود باتشکر مخصوص از مسولین محترم سایت
سلام ممنون از حسن نظر شما
سلام من یه مرغ لاری دارم یهوی فلج شده چه دارویی بهش بدم ممنون
سلام روزتون خوش ماچندتامرغوخروس لاری داریم که پاهاشون فلج میشه کم کم ازراه رفتن میفتن خیلی امپولو کلسیم استفاده کردیم جواب نداد چکار کنیم
سلام با توجه به شدت بیماری به دامپزشک مراجعه کنید
جوجه گرفتیم. پاهایش بازه
سلام خروس لاری فلج شده چی بهش بدم؟ ؟
سلام در این مرحله از بیماری بهتره به دامپزشک مراجعه کنید