برنامه نوردهی مرغ تخمگذار چگونه است؟

تخم ‌مرغ یکی از با ارزش‌ترین و در دسترس‌ترین منابع پروتئینی در ایران به شمار می‌رود. فعالان پرورش مرغ تخم‌گذار و تولید کنندگان تخم ‌مرغ، همواره به دنبال روش‌هایی برای افزایش بازدهی تولید محصولات مرغداری‌ها هستند. یکی از بهترین راهکارها که از اولین روزهای زندگی جوجه‌ها باید به کار بسته شود، برنامه نوردهی مرغ تخمگذار برای افزایش محصول در آینده است. در این مقاله قصد داریم تا با روش‌های نوردهی در سالن‌های پرورش مرغ و جوجه مرغ تخمگذار آشنا شویم و ببینیم چه برنامه‌ریزی برای نوردهی در پرورش مرغ تخمگذار انجام می‌شود.

حقایقی درباره تخمگذاری مرغ‌

در گذشته تصور بر این بود که تخمگذاری مرغ‌ها، از فصل بهار آغاز می‌شود و در تابستان و با گرمای هوا ادامه پیدا می‌کند اما امروزه ثابت شده که با استفاده از نورپردازی صحیح می‌توان تخمگذاری مرغ‌ها را تنظیم نمود. نور، اعصاب چشم پرنده را تحریک می‌کند و این پیام به مغز مرغ و سپس به غدد جنسی او فرمان تخمگذاری را ارسال می‌کند.

مرغ‌های نیمچه معمولا در سن 20 هفتگی و پس از آن شروع به تخمگذاری می‌کنند اما این سن می‌تواند تحت تاثیر نوردهی نامناسب، قبل و یا بعد این سن ایجاد شود. اگر نوردهی بیشتر از حد مجاز و استاندارد باشد و یا مرغ‌ها در آغاز بهار به دنیا آمده باشند،  زودتر به تخم می‌آیند اما تخمگذاری آن‌ها کیفیت و کمیت مناسبی نخواهد داشت.

 این گونه از مرغ‌ها، تا مدت‌ها، تخم‌هایی کوچک‌تر از استاندارد تولید می‌کنند که قابل عرضه به بازار نیست. به همین دلیل فرآیند نوردهی در سالن‌های پرورش پولت‌ها و نیمچه‌های تخمگذار، از اهمیت بالایی در این صنعت برخوردار است. به همین منظور باید کاملا بر مراحل نوردهی سالن‌ها نظارت داشته باشید و برنامه دقیقی برای این کار داشته باشید. اگر نیمچه‌ها را برای تولید تخم مرغ نیز خریداری می‌کنید، دقت کنید که مراحل نوردهی با استانداردهای لازم انجام شده باشد.

بیشتر بخوانید: آموزش پرورش مرغ تخمگذار با بهترین راهکارها

برنامه نوردهی مرغ تخمگذار به وسیله چه نوری انجام می‌شود؟

برای نوردهی سالن‌های مرغ تخمگذار، می‌توان از انواع منابع نوری مصنوعی مانند لامپ رشته‌ای معمولی، لامپ کم مصرف، فلورسنت و یا LED استفاده کرد. طرز استفاده از این نورها و منابع روشنایی نیز به این صورت است که در طول روز از نور مصنوعی و در زمان تاریکی هوا از لامپ‌ها استفاده می‌شود.

طول مدت نوردهی سالن معمولا بین 16 تا 18 ساعت در شبانه‌روز است و اگر نوردهی از این مدت زمان کمتر شود، میزان تخمگذاری مرغ‌ها کاهش محسوسی پیدا می‌کند. لامپ‌های  LED به این دلیل که نور یکنواختی ایجاد می‌کنند، برای این کار از بقیه مناسب‌تر هستند.

برنامه نوردهی مرغ تخمگذار در سنین گوناگون

گفتیم که نوردهی و میزان آن اثر فراوانی بر روی مراحل رشد و بلوغ مرغ‌های تخمگذار دارد. این نوردهی از سن بسیار کم و در واقع از همان بدو تولد جوجه‌ها باید به کلی جدی گرفته شده و برنامه‌های آن با دقت و وسواس دنبال شود.

برنامه نوردهی جوجه تخمگذار از همان بدو تولد آغاز می‌شود. در ۲۴ ساعت ابتدایی که تازه جوجه‌ها از تخم بیرون آمده‌اند نوردهی باید به صورت مداوم و 24 ساعت ادامه یابد. این موضوع باعث می‌شود تا جوجه‌ها کاملا با محیط جدید وفق پیدا کرده و از استرس به دور بمانند. در هفته اول تولد جوجه‌ها اما ساعت نوردهی کامل، باید به ۲۳ ساعت در شبانه‌روز برسد. برای این منظور تنها 1 ساعت خاموشی برای جوجه‌ها در یک شبانه روز، کافی است.

در هفته دوم به بعد، باید میزان ساعات روشنایی به تدریج کاهش پیدا کند. این کار به این صورت انجام می‌شود که در هر هفته باید 1 تا 2 ساعت ساعت‌های روشنایی را کم و کمتر کنید. این میزان به تدریج کاهش می‌یابد تا میزان نوردهی به حدود 11 ساعت در یک شبانه‌ روز برسد و در این مدت مرغ‌ها به حدود 20 هفتگی خود رسیده‌اند.

از این مدت به بعد، یعنی از 20 هفتگی که دوران بلوغ مرغ‌های تخمگذار فرا می‌رسد، باید به تدریج شروع به تحریک مرغ برای تخمگذاری نمود. این کار از طریق افزایش ساعات نوردهی برای پرندگان انجام می‌شود. این میزان نوردهی در برنامه نوردهی مرغ تخمگذار، می‌تواند در نهایت به 16 تا 18 ساعت در شبانه روز برای مرغ‌های بالغ در حال تخمگذاری برسد.

بیشتر بخوانید: راهکارهایی برای پرورش مرغ گوشتی در خانه

رنگ روشنایی و لامپ‌های مورد استفاده در برنامه نوردهی مرغ تخمگذار

رنگ نور مورد استفاده در سالن‌های مرغ تخمگذار نیز بر راندمان تولید در این واحدها موثر است. به طور کلی نورهای به رنگ قرمز و سفید برای مرغداری‌ها مناسب است. نور به رنگ قرمز باعث کاهش استرس مرغ‌ها می‌شود و باعث کاهش میزان بروز بیماری «کانی بالیسم» در گله می‌شود.

تحقیقات نشان داده است که نور سفید در میزان تخمگذاری مرغ‌ها تاثیر مثبت داشته و می‌تواند راندمان تولید را تا حد زیادی بالا ببرد. نور آبی اما نباید در این مرغداری‌ها به کار رود. نکته مهم این است که بهتر است لوازم مرغداری مانند دانخوری و آبخوری از نوعی که نور را منعکس می‌کنند، ساخته نشود.

لامپ‌های مورد استفاده در برنامه نوردهی مرغ تخمگذار، باید چگونه نصب شوند؟

اگر از سیستم قفس برای نگهداری مرغ‌های تخمگذار استفاده می‌شود، بهتر است این لامپ‌ها در راهروها نصب شوند و نور آن‌ها به وسیله بشقابک سفید، به سمت پایین هدایت گردد. بررسی دوره‌ای و تمیزکاری لامپ‌ها برای ایجاد نور یکنواخت نباید فراموش شود. همچنین دقت کنید که در برخی از مدل‌های لامپ، نور پس از ساعت‌های کار مداوم ممکن است، کم شود. بهتر است طول عمر لامپ‌های مورد استفاده در سالن‌ها را به دقت چک کنید و در زمان مورد نظر نسبت به تعویض آن‌ها اقدام کنید.

بهترین ارتفاع نصب برای این لامپ‌ها در سالن‌های مرغ تخمگذار، چیزی در حدود 2 متر برای پرورش بر روی بستر است. در سیستم قفس اما این لامپ‌ها باید در ارتفاعی نصب شوند که نوردهی آن‌ها برای همه طبقات قفس به یک اندازه باشد. نکته مهم دیگر در هنگام نصب این لامپ‌ها این است که باید طوری نصب شوند که بتوانند به خوبی کل سالن را به صورت یکنواخت، روشن نمایند.

سخن آخر

برنامه نوردهی مرغ تخمگذار تاثیر بسیار مهمی بر میزان تولید و تخمگذاری این پرندگان دارد. نوردهی مناسب و به اندازه، باعث بهبود تغذیه و تولید تخم‌ مرغ‌های درشت و یک اندازه و نیز سلامت بهتر برای مرغ‌های تخمگذار می‌شود.

سوالات متداول