پرورش کبک مولد

5/5 - (1 امتیاز)

این روزها با افزایش دانش مردم در مورد خاصیت گوشت کبک و تخم آن تقاضا برای مصرف و خرید این نوع ماده غذایی افزایش پیدا کرده است .در نتیجه پرورش دهندگان تمایل بیشتری به پرورش کبک پیدا کرده اند. به طور کلی پرورش کبک به سه هدف عمده انجام می گیرد. این سه هدف عبارت اند از: پرورش کبک مولد، تولید جوجه های یک روزه کبک و پرورش نیمچه کبک های گوشتی

ما در این مطلب از مجموعه « پرآور » قصد داریم کلیه مراحل پرورش کبک مولد، نکات ضروری در این زمینه و امکانات و موارد لازم برای پرورش کبک مولد را مورد کاوش قرار دهیم چنانچه مشتاق کسب اطلاعات در این زمینه هستید ما را تا پایان مطلب همراهی بفرمایید در ضمن خواندن این مطلب به 35 دقیقه زمان نیاز دارد.

اطلاعات کلی در مورد پرورش کبک مولد

برای پرورش کبک مولد پرورش دهنده یا جوجه های یک روزه کبک مولد را خریداری می کند و یا خود به جوجه کشی می پردازد سپس کبک های ماده را برای جوجه کشی پرورش می دهد. به هنگام پرورش کبک مولد پرورش دهنده جوجه های یک روزه را تا زمانی که به کبک تخمگذار تبدیل می شوند نگهداری می کند سپس به تعیین جنسیت کبک ها می پردازد و به نسبت سه پرنده ماده یک پرنده نر را در یک مکان تا حدود ۵ الی ۶ ماهگی نگهداری می کنند. در نهایت کبک های تخمگذار یا مولد را به فروش می رساند. همچنین گاهی پرورش دهنده گله مادر را نگهداری می کند و از فروش تخم آنها کسب درآمد می کند. در این نوع واحدها کبک های ماده پس از اینکه به سن بلوغ می رسند جفت گیری کرده و شروع به تخمگذاری می کنند. اغلب اوقات تخم های نطفه دار تولید شده به افرادی فروخته می شوند که با دستگاه های جوجه کشی و کسب درآمد از این طریق سرو کار دارند. برای آشنایی بیشتر با کبک به مطلب کبک مراجعه کنید.

پرورش کبک مولد و تخمگذاری آنها

حتما بخوانید: پرورش کبک در خانه

شروع تخم گذاری کبک ها معمولا از سن هفت ماهگی و یا به عبارتی ۲۸ هفتگی آغاز می شود. از آنجایی که معمولاً پرورش دهندگان به هنگام پرورش کبک مولد در پی تولید تخم های نطفه دار هستند ضروری است که نسبت کبک نر در کنار ماده رعایت شود. این نسبت ۳ به ۱ است. بنابراین در روش پرورش کبک در قفس های صنعتی و یا بستر می توان به نسبت یک پرنده نر از سه کبک ماده نگهداری کرد و از آنها تخم های نطفه دار به دست آورد. همچنین در مقیاس بزرگ باید به نسبت صد کبک نر چهارصد کبک ماده در بستر نگهداری شود. لازم به ذکر است در روش بستر هم هزینه کارگر افزایش پیدا می کند و هم تولید تخم کاهش می یابد. به هرحال برای استفاده از هر دو روش تولید کبک مولد پرورش‌دهنده باید توانایی تشخیص جنسیت نر و ماده کبک ها را بلد باشد چرا که هر دو جنس کبک از ظاهر نسبتا یکسانی برخوردار هستند.

پرورش کبک مولد و تعیین جنسیت آنها

هر دو جنس کبک به لحاظ ظاهر و رنگ پرها بسیار به یکدیگر شبیه هستند. بنابراین تعیین جنسیت این نوع از طیور مقداری دشوار است. به همین جهت تشخیص کبک های نر از ماده با کمک اندازه جثه و فرم سر آنها صورت می گیرد. کبک های نر به طور کلی دارای جثه ای بزرگ تر و وزن بیشتری هستند همچنین سر آنها نسبتاً گرد و بزرگتر است اما کبک های ماده نه تنها وزن کمتری دارند بلکه جثه آنها کوچکتر است و سر آنها حالت بیضی شکل دارد. به علاوه پاهای کبک نر بلندتر از پاهای کبک ماده می باشد و پاهای کبک نر پولکی های درشت تری نسبت به پاهای کبک ماده دارد و سریعتر از ماده ها حرکت می کند. بیشتر پرورش دهندگان جنسیت کبک ها را با کمک بررسی کلواک آنها تعیین می‌کنند. چرا که معتقدند در ۹۵ درصد از مواقع این نوع تعیین جنسیت صحیح تر انجام می شود. کلواک بیشتر نر ها در زمان بلوغ جنسی دارای زائدهای کوچک در زیر سوراخ آنها می باشد اما ماده ها اینگونه نیستند. این روش بیشتر در زمان بلوغ جنسی کبک ها بسیار دقیق می باشد. علاوه بر موارد مذکور ساق پای کبک های نر دارای برآمدگی کوچکی است که پاهای ماده این برآمدگی را ندارند.

پرورش کبک مولد و تولید تخم نطفه دار

کبک ها معمولا در بهار تولید مثل می کنند هر چند که امکان دارد جوجه کشی کبک با نوردهی مناسب در هر زمانی از سال صورت بگیرد به طور کلی کبک می تواند در طول یک سال دو و یا حتی سه دوره تخم نطفه دار تولید کند. همچنین هر کبک ماده این توانایی را دارد که تا دو سال و گاهی سه سال تخم نطفه دار تولید کند تخم کبک ها معمولا به رنگ سفید مایل به زرد با لکه های کوچک قهوه ای هستند این لکه ها شکل و اندازه نامتوازن دارند. تخم پرنده های کبک بیضی شکل هستند و نوک تیز آنها کاملا مشخص است. مراقبت از گله کبک مولد تنها برای یک دوره تخم گیری از آن ها از نظر اقتصادی توجیهی ندارد. بنابراین لازم است که کبک دار با کمک روش‌های مصنوعی در دوره ‌های متناوبی از آنها تخم گیری نماید یکی از دلایل مهم برای انجام تخم گیری متناوب از کبک ها وجود مشتری در هر دوره‌ ای از زمان برای خرید تخم های نطفه دار است.

جوجه کشی و پرورش کبک مولد

برخی اوقات ممکن است پرورش دهنده قصد این را داشته باشد که خود برنامه های جوجه کشی را دنبال کرده و تخم های نطفه دار را به جوجه های یک روزه تبدیل کند به طور معمول تولید تخم نطفه دار در طول دوره بهار بیشتر است هر چند که با استفاده از یک برنامه مشخص شده و نور مصنوعی در طول سایر فصول می توان از کبک ها تخم نطفه دار گرفت باید این نکته را مورد توجه قرار دهید که نگهداری کبک برای تولید تخم نطفه دار کار ساده ای نیست و نیازمند به کارگیری مجموعه ای از قوانین و مقررات است. همچنین هر چه افراد تجربه ی بیشتری در این زمینه داشته باشند توانایی آنها در کسب سود افزایش پیدا می‌ کند.

تحریک نوری برای پرورش کبک مولد

برای اینکه بتوان از کبک ها در تمام طول سال و فصول مختلف تخم نطفه دار گرفت. لازم است که روش تحریک نوری را بیاموزید. تحقیقات نشان داده است که زمان مناسب برای استفاده از تحریک نوری ۳۰ هفتگی کبک ها می باشد. کبک ها باید تحت یک رژیم نوری مناسب قرار بگیرند به عنوان مثال در مدت ۶ الی 7 هفته آنها باید تحت ۸ ساعت روشنایی قرار بگیرند. تحریک نوری کبک های نر با تحریک نوری کبک های ماده متفاوت است کبک های نر معمولاً به تحریک نوری ملایمت بیشتری نشان می دهند و به عبارتی آنها به 2 الی 3 هفته بیشتر برنامه نوردهی نیاز دارند تا اسپرم را به دست آورند از آنجایی که شناختی کبک نر از ماده مشکل است. بعضی از پرورش دهندگان عملیات نوردهی برای کبک های نر و ماده را در یک محیط واحد انجام می دهند. با این وجود نمی توانند که تخم های اولیه تولید را که در طی دو هفته اول تولید می شود برای جوجه کشی استفاده کنند. زیرا به احتمال زیاد این تخم ها دارای نطفه نیستند در هرصورت برنامه تحریک نوری شامل دو دوره می شود: دوره تحریک نوری و دوره استراحت.

پرورش کبک مولد و نحوه جوجه کشی از آنها

نحوه جوجه کشی و شرایط محیطی تاثیر زیادی بر مقدار تولید جوجه ها دارند. جوجه هایی که متولد می شوند معمولاً بسیار کمتر از تعداد تخم هایی است که در ماشین جوجه کشی قرار می گیرند و یا توسط مرغ های تخمگذار مورد جوجه کشی قرار می گیرند. مقدار جوجه های تولیدی ارتباط مستقیمی با بارور بودن تخم ها یا به عبارتی نطفه دار بودن آنها دارد. عدم باروری تخم های نطفه دار معمولاً ارتباط مستقیمی با سلامت کبک های نر دارد نه به کبک های ماده.

عدم تخم باروری تخمهای کبک معمولا به خاطر دلایل زیر صورت می گیرد

زخمی شدن کبک های ماده توسط کبک نر به هنگام جفتگیری معمولا برای جلوگیری از این مشکل پرورش دهنده ناخن های وسط و ناخن های
پشتی جوجه کبک های نر را در طی ده روز اول بعد از تولد قطع می کند.
بیشتر یا کمتر بودن تعداد کبک های نر به نسبت کبک های ماده در یک محیط
قرار گرفتن کبک های نر در شرایط نامطلوب از نظر سلامتی جسمانی
غیر بالغ بودن و پیر بودن کبک های نر و….

پرورش کبک مولد و نحوه اضافه کردن کبک های نر به کبک های ماده

جوجه های نر و ماده کبک می تواند از روزهای ابتدایی زندگی با یکدیگر پرورش یابند به‌ عنوان نمونه می توان از ۳۵ جوجه نر به همراه صد جوجه ماده در یک محیط نگهداری کرد. همچنین امکان نگهداری از کبک های نر و ماده به صورت جدا از یکدیگر نیز امکان پذیر است اما پس از اینکه کبک ها به سن تخمگذاری رسیدند با نسبتی که قبلا ذکر شد آنها را در یک محیط نگهداری کنید. پس از وارد شدن کبک های ماده به سالن و عادت کردن آنها با محیط جدید کبک نر را وارد گله کنید. بهتر است که کبک های نر به هنگام شب به گله ماده اضافه شوند.

پرورش کبک مولد و انتخاب تخم کبک برای جوجه کشی

حتما بخوانید: پرورش کبک گوشتی

یکی از نکات مهمی که به هنگام پرورش کبک مولد باید به آن توجه کنید انتخاب تخم سالم و مناسب برای امر جوجه کشی است انتخاب تخم با کیفیت کبک در حقیقت ارتباط بسیاری به شناخت خصوصیات تخم سالم کبک دارد.ب ه همین جهت لازم است که ویژگی های یک تخم سالم و باکیفیت را بشناسید. چرا که تخم های تولیدی کبک ها معمولا به یک اندازه و یک شکل نیستند برخی از آنها با کیفیت تر از سایر تخم ها هستند تخم های اولیه که توسط کبک های جوان تولید می شوند. به طور کلی کوچک هستند و جهت جوجه کشی مورد استفاده قرار نمی گیرند. در حقیقت بزرگی جوجه های یک روزه ارتباط مستقیمی به اندازه ی تخم های نطفه دار دارند. جوجه های کوچک معمولاً ضعیف تر هستند وجزو تولیدی های حذفی به شمار می‌ آیند. در نتیجه این جوجه ها پس از پرورش در مقایسه با جوجه های دیگر وزن کمتری دارند.

به علاوه تخم های کوچک از مواد کافی و لازم برای رشد جنین در داخل تخم برخوردار نیستند. بنابراین جنین در داخل آنها کاملا رشد نمی کند و در زمان بیرون آمدن از تخم ها جنین ها مشکل دار خواهند بود. تخم های بسیار بزرگ هم برای جوجه کشی مناسب نیستند تخم های مخصوص جوجه کشی باید از اندازه مناسب، فرم و شکل طبیعی و پوسته سالم برخوردار باشند جنسیت جوجه کبک ها هیچگونه ارتباطی به بزرگ یا کوچک بودن تخم ها ندارد همچنین رنگ و فرم تخمها تاثیری در تعیین جنسیت جوجه ها ندارند. وقتی که تخم های نطفه دار از شکل رنگ و فرم مناسبی برخوردار هستند و جوجه کشی از آنها صورت می‌گیرد، معمولاً جوجه های حاصل از آن ها از سلامت کافی برخوردار هستند.

پرورش کبک مولد و جمع آوری صحیح تخم‌های نطفه دار

پرورش دهنده برای اینکه بتواند تخم های نطفه دار سالم را تولید کند بهتر است که در جمع آوری تخم ها موثر و تاثیر گذار عمل کند در شرایط طبیعی سه بار در روز کافی است که پرورش دهنده به جمع آوری تخم بپردازد اما هنگامی که هوا گرم یا سرد باشد لازم است ۵ الی ۶ بار در روز به طور مرتب به جمع آوری تخمهای نطفه دار بپردازد. باقی ماندن طولانی مدت تخم های نطفه دار در سالن پرورش به ویژه در روش پرورش بستر خطر نفوذ میکروب ها از طریق پوست به داخل تخم افزایش پیدا می کند در نتیجه جنین ها بیمار شده و در صورت جوجه کشی از آنها تخم ها به جوجه تبدیل نمی شوند. به همین جهت لازم است که در جمع آوری تخم ها دقت و سرعت عمل کافی را داشته باشید.

امکان آلوده شدن تخم ها در روش صنعتی و استفاده از قفس های صنعتی بسیار کمتر از روش بستر می باشد. چرا که در این روش تخم ها به محض تولید شدن از دسترسی مرغ خارج شده و امکان آلودگی آنها به صفر میرسد. اگر تخم ها به موقع جمع آوری نشوند میکروبهایی از طریق پوسته به داخل تخم نفوذ می‌ کنند و در مدت زمان ۲۴ روزه دوران جوجه کشی این میکروب ها قدرت رشد بیشتری می یابند و عموماً میکروب ها موجب مرگ جنین داخل تخم کبک ها می شود و درصد جوجه درآوری از تخم های نطفه دار را به حداقل می رساند. در بعضی از شرایط نیز باعث ترکیده شدن تخم ها و ضایع شدن آنها می شود.

پرورش کبک مولد و تمیز کرد تخم های نطفه دار

تخم های کثیف قبل از این که در ماشین جوجه کشی قرار بگیرند لازم است که با توجه به روش اصول خاص خود تمیز شوند تا از خطر آلودگی دیگر تخم ها نیز کاسته شود و تمیز کردن تخم ها هنگامی باید صورت گیرد که تخم ها کاملا خشک هستند از شستن آن ها و یا مرطوب کردن پوست تخم های نطفه دار جدا خودداری کنید چرا که این امر باعث می شود که لایه طبیعی محافظ پوسته تخم کبک از بین برود و تخم ها ضایع شود دمای مناسب جهت نگهداری تخم های مناسب برای جوجه کشی ۱۵ درجه سانتیگراد است همچنین بهتر است که تخم ها تا دو هفته بعد از تولید در ماشین جوجه کشی قرار گیرد اگر این زمان افزایش پیدا کند دمای محیط باید ۱۲ درجه سانتی گراد کاهش پیدا کند همچنین رطوبت لازم در حدود ۷۰ الی ۸۰ درصد است تخم هایی که برای زمان ۵ تا ۶ روز نگهداری می‌شوند و سپس وارد دستگاه جوجه کشی می شوند نیازی به اعمال بعضی از اقدامات در انبار ندارند.

حتما بخوانید: سود پرورش کبک + [ نکات مهم در سوددهی پرورش کبک ]

زمان لازم برای جوجه کشی از تخم کبک

زمان لازم برای جوجه کشی از تخم کبک ۲۴ روز است. تخم های بزرگتر و تخم هایی که زمان بیشتری را در انبار نگهداری شده‌اند مقداری به زمان بیشتری برای جوجه کشی نیاز دارند. همچنین چنانچه دمای محل نگهداری تخم های کبک کمتر از حد باشد و یا تخم های نطفه دار از کبک های پیر به دست آمده باشند مدت زمان لازم برای جوجه کشی افزایش پیدا می‌کند در برخی از استان ‌ها به ویژه استان کردستان جوجه کشی کبک در روستاها انجام می شود این افراد تخم کبک را از طبیعت گردآوری می‌ کنند و برای جوجه کشی معمولا از مرغ کرچ و یا بوقلمون استفاده می‌ کنند اما به دلیل هوای سرد در این استان معمولا مدت زمان جوجه کشی افزایش می یابد. با این وجود برای جوجه کشی صحیح از تخم کبک لازم است که گرمای لازم با کمک تجهیزات مختلف تامین شود.

پرورش کبک مولد و جوجه کشی طبیعی از کبک

شرایط جوجه کشی طبیعی با کمک مرغ کرچ به دلیل معایب بسیار به لحاظ اقتصادی به صرفه و کاربردی نیست دلایل عمده این امر گران بودن و پر زحمت بودن این روش است. همچنین تنها در بعضی از مواقع سال امکان استفاده از این روش وجود دارد و زمانی که جوجه کبک ها به دنیا می آیند انواع بیماری ها و انگل ها از طریق مادر به جوجه کبک انتقال می یابد. این امر در بیشتر موقع موجب تلفات می شود. تعداد تخمهای یک کبک که می توان در اختیار یک مرغ کرچ برای تبدیل شدن به جوجه قرار داد محدود است به همین جهت استفاده از ماشین های جوجه کشی توصیه می شود.

پرورش کبک مولد و خرید دستگاه جوجه کشی

تعداد زیادی از ماشین های جوجه‌کشی در بازار وجود دارند که هر کدام ویژگی‌ های خاص مربوط به خود را دارند. به هنگام تهیه دستگاه های جوجه کشی به این امر توجه کنید که دستگاه ها را متناسب با تعداد تخم هایی خریداری کنید که در هر دوره قصد جوجه کشی از آنها را دارید. تخم ها در دستگاه های جوجه کشی معمولا به حالت مایل قرار می گیرند و قطب پهن آنها در سمت بالا قرار می گیرد. همچنین تخم ها حداقل ۳ بار در روز به غیر از سه روز آخر تغییر جهت داده می شوند برخی از دستگاه های جوجه کشی خود به صورت اتومات تخم ها را جابجا میکنند. برای جلوگیری از بیماری های عفونی جوجه های یک روزه که دلیل اصلی آن ها آلوده بودن تخم ها می باشد در روز اول جوجه کشی بهتر است که از گاز فرمالئید برای تمیز کردن دستگاه جوجه کشی استفاده کنید.

پرورش کبک مولد با جوجه های یک روزه

به طور معمول پرورش‌ دهندگان با تجربه با مشاهده ظاهر و حرکات جوجه های یک روزه می‌توانند کیفیت آنها را تشخیص دهند اما چنانچه شخصی اطلاعات و شناخت قبلی در این زمینه نداشته باشد. بهتر است خرید جوجه های یکروزه را از مراکز معتبر و با کمک شخص با تجربه انجام دهد در هر صورت برای شروع کار لازم است که جوجه های کبک یک روزه را تهیه کنید. بهتر است جوجه ها یک دست . به یک اندازه باشند و روز تولد آنها یکسان باشد. جوجه ها نباید علایمی مثل بیماری عفونت بند ناف داشته باشند. جوجه ها را با دقت و ایمنی کافی به محل پرورش انتقال دهید. مراقب باشید که پس از خشک شدن کامل جوجه ها در ماشین جوجه کشی آنها را به محل پرورش انتقال دهید. پیش از ورود جوجه های یکروزه به داخل سالن پرورش لازم است نقطه دما و رطوبت بستر به اندازه کافی و استاندارد باشد. همچنین آبخوری و دانخوری ها آماده تغذیه جوجه های یک روزه باشند.

پرورش کبک مولد و آماده کردن سالن برای ورود جوجه های یک روزه

سالن را برای ورود جوجه های یک روزه آماده کنید برای این کار ابتدا لازم است سالن به طور کامل ضدعفونی و تمیز شده باشد ضدعفونی کردن سالن باید طبق اصول صحیح انجام گیرد ابتدا سالن را از هرگونه کود، مواد و وسایل تجهیزات تخلیه کنید فراموش نکنید که پیش از شروع عملیات شستشو، جریان برق را از سالن قطع کنید. سالن را جارو و توسط آب و مواد پاک کننده کاملا استرلیزه کنید. سپس بستر را برای ورود جوجه های یک روزه آماده کنید. در سیستم قفس ضدعفونی‌کردن سالن، کار بسیار ساده تری می باشد که به زمان کمتری نیاز دارد. همچنین نیازی به خرید پوشال برای پوشش کف بستر نیست و این موجب صرفه جویی در هزینه ها می شود.

لازم است که سالن پرورش به کمک پر منگنات و فرمالین استرلیزه شود تا دو ساعت پس از گاز دهی درب های سالن را بسته نگه دارید. اگر برای انتقال جوجه کبک ها عجله نداری این زمان بهتر است تا ۲۴ ساعت افزایش پیدا کند. هواکش ها را برای حدود یک ساعت روشن و پس از ۲۴ ساعت پنجره ها را باز کنید تا کاملا بوی گاز از محیط زدوده شود در سیستم بستر معمولا باید کف سالن تا حدود ۵ سانتی متر به کمک ماسه پوشانده شود سپس پوشال یا تراشه های نجاری را در کف سالن بریزید در فصل‌های گرم ۳ تا ۵ سانتیمتر و در فصل‌های سرد ۵ تا ۸ سانتیمتر کف سالن باید از پوشال پوشیده شود.

پرورش کبک مولد و نصب مادر مصنوعی در سالن

مادر مصنوعی را در مرکز سالن پرورش مستقر کنید همچنین آبخوری و دانخوری ها را به گونه ای در حاشیه اطراف دستگاه مادر قرار دهید که مستقیما مورد گرما قرار نگیرد که گرمای تولید شده از دستگاه مادر مصنوعی می‌تواند موجب فساد آب و دان مصرفی جوجه های یکروزه می شود. بهتر است که در قسمت تحتانی دستگاه مادر مصنوعی و در حاشیه های آن از دماسنج های ماکزیمم و مینیموم استفاده کنید. لازم است که سالن را از ۲۴ ساعت قبل از وارد شدن جوجه کبک های یک روزه به داخل سالن گرم کنید. دستگاه مادر مصنوعی را روشن و دمای اتاق را در حدود ۳۳ تا ۳۵ درجه سانتیگراد نگه دارید برای جوجه های یکروزه بهتر است از آبخوری های سیفونی مخصوص جوجه های یک روزه و از دانخوری های بشقابی استفاده کنید. دانخوری ها را در حدود یک سوم، از دان مخصوص جوجه کبک یک روزه پر کنید و به صورت یکی در میان با رعایت فاصله استاندارد از دستگاه مادر مصنوعی بچینید. اکنون سالن برای ورود جوجه کبک های یک روزه آماده است.

پرورش کبک مولد و انتقال جوجه کبک ها به سالن پرورش

جوجه کبک ها را در داخل مقواهای استاندارد و جعبه های مناسب به داخل سالن و پرورش انتقال دهید هنگام تخته آنها از دو دست خود استفاده کنید مراقب باشید یکباره و به طور همزمان همه جوجه ها را زیر دستگاه مادر مصنوعی تخلیه نکنید. همچنین لازم است که مقدار تلفات را ثبت و جوجه های مرده را از سایر جوجه های زنده جدا کنید. در هنگام هفته اول دمای قسمت حاشیه دستگاه مادر مصنوعی باید حدود ۳۰ درجه سانتیگراد باشد و دمای محیط اطراف مادر مصنوعی ۱۶ تا ۲۰ درجه سانتی گراد برای آگاهی ازدمای دقیق دماسنج را در فاصله ۵ سانتی متری از سطح زمین به صورت عمودی قرار دهید. لازم است درجه دما را به طور مرتب در طول روز به خصوص در طی ۱۲ هفته اول پرورش جوجه کنترل کنید.

پرورش دهندگان با تجربه با یک نگاه کلی به جوجه های یک روزه می توانند متوجه شوند که دمای سالن پرورش برای جوجه ها مناسب است یا خیر چنانچه جوجه کبک در زیر دستگاه مادر تجمع کنند و به یکدیگر بچسبند احتمالا دمای کافی برای جوجه ها وجود ندارد همچنین اگر از مرکز دستگاه دور شوند به این معنی است که جوجه ها بیش از اندازه گرما را تجربه می‌کنند. هنگامی که جوجه کبک ها به صورت یکنواخت در زیر دستگاه و اطراف آن پراکنده شوند به این معنی است که در دمای مناسب قرار دارند. در روزهای نخستین بهتر است در نزدیکی دستگاه مادر مصنوعی قطعاتی بزرگ از مقوا قرار دهید و روی آن ها به اندازه کافی دان جوجه بریزید تا جوجه ها به مصرف دان عادت کنند.

پرورش کبک مولد و چینش دانخوری و آب خوری در سالن

به ازای هر ۱۰۰ قطعه جوجه یک دانخوری بشقابی به قطر ۵۰ سانتی متر در محیط قرار دهید. لازم است که آبخوری ها و دانخوری ها به صورت یکی در میان در تمام قسمت های سالن پرورش قرار داده شوند. همچنین در ورودی سالن پرورش ظرف بزرگی از محلول ضد میکروب یا همان ضد عفونی کننده قرار دهید تا هنگامی که کارگران و یا افراد متفرقه وارد سالن می شوند حداقل کفش‌ های خود را ضدعفونی کنند. از آنجاکه پرورش جوجه کبک ها از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است بهتر است که تا حد امکان مانع ورود افراد متفرقه به سالن پرورش جوجه های یک روزه شوید.

نحوه پرورش جوجه کبک مولد

زمانی که جوجه کبک ها را به داخل سالن پرورش انتقال دادید لازم است بهترین شرایط محیطی برای زندگی آنها فراهم شود روزهای نخستین پرورش جوجه کبک از اهمیت زیادی برخوردار است بنابراین نهایت تلاش خود را به عمل آورید تا تلفات را تا حد ممکن کاهش داده و بیشترین سود را از دوره پرورش کبک مولد خود ببرید. تامین آب و خوراک کافی برای جوجه کبک ها در روزهای نخستین پرورش پر اهمیت است بنابراین به هنگام چینش دانخوری ها و آبخوری ها توجه کافی را به خرج دهید. همچنین تامین خوراک و آب تازه را مد نظر قرار دهید. لازم به ذکر است که استفاده از قفس های صنعتی استاندارد به پرورش دهنده این اطمینان را می دهد که تک تک جوجه کبک های پرورشی به اندازه کافی به آب و دان دسترسی دارند. همچنین تعویض و تغذیه مداوم دانخوری ها و آبخوریها با کمک قفس های صنعتی بسیار ساده است و نیاز به نیروی کار کمتری دارد اما در روش بستر بهتر است که دقت کافی را به خرج دهید و به صورت مداوم دانخوری و آبخوری ها را استرلیزه کنید چرا که جوجه کبک ها به سرعت مستعد جذب ویروس و میکروب هستند و به سرعت دچار تلفات می شوند.

مشکلات پرورش کبک مولد

لطفا توجه کنید که به هنگام پرورش جوجه کبک ها ممکن است پرورش دهنده با مشکلاتی مثل بروز بیماری کانیبالیسم، لزوم قطع نوک و غیر مواجه شوند که در این صورت پرورش دهنده باید بتواند بحران ‌های موجود را مدیریت کند. همچنین لازم است بدانید که نحوه پرورش نیمچه های گوشتی با نیمچه های تخمگذار یکسان است با این تفاوت که مدت زمان لازم برای پرورش نیمچه های گوشتی و رسیدن به سوددهی از آنها کوتاه تر است در هر صورت پس از این که جوجه کبک ها به اصطلاح به نیمچه تبدیل شدن آنها را باید به سالن مخصوص تخمگذاری انتقال دهید. انتقال نیز باید با دقت کافی و با رعایت اصول بهداشتی انجام شود.

نکته مهم جهت جلوگیری از کاهش استرس کبک ها از جابجایی فراهم کردن شرایط مساعد و مناسب برای جابجایی کبک های تخمگذار است چرا که استرس تخمگذارس آنها را برای مدتی مختل می کند.

پرورش کبک مولد و مدیریت فضا

لازم است بدانید که پرورش کبک های مولد بر روی بستر به دقت بیشتری نسبت به پرورش با کمک قفس های صنعتی نیاز دارد. از جمله نکات ضروری رعایت نسبت تعداد کبک ها نسبت به ابعاد سالن پرورش و تعداد آبخوری و دانخوری های مورد نیاز نسبت به تعداد کبک های تخمگذار است. چنانچه تعداد متناسب با فضا رعایت نشود. همچنین دانخوری و آبخوری ها به تناسب جوجه کبک ها نباشد آنها دچار تلفات و کمبود غذا و مرگ و میر خواهند شد. در نتیجه پرورش دهنده دچار ضرر و زیان می شود. رعایت کردن نسبت دانخوری و آبخوری و در اختیار گذاشتن فضای کافی برای پرورش جوجه های مولد به هنگام استفاده از قفس کبک بسیار ساده تر و راحت تر می باشد. همچنین زیر نظر گرفتن کبک های مولد در داخل قفس ها بسیار ساده تر از روش بستر است چرا که لازم است به محض مشاهده هرگونه رفتار یا علائم غیر طبیعی در جوجه کبک آنها را از سایرین جدا کرد تا بیماری در میان کبک های تخمگذار انتقال نیابد.
در همین راستا لازم است که بدانید کبک های مولد در دوره نخست تخمگذاری خود در ابتدای تولید مدفوع آبکی و روان دارند این روند فضولات آن ها باید توسط پرورش دهنده کنترل شود در صورتی مداومت این امر بهتر است با یک دامپزشک متبحر مشورت کنید.

نکات ضروری برای پرورش کبک مولد

آماده کردن سالن پرورش برای ورود کبک های تخمگذار هنگامی که کبک های تخمگذار را وارد سالن پرورش می کنید باید علاوه بر دستورات بهداشتی و ضدعفونی سالن که قبل تر توضیح داده شد برخی دیگر از نکات صورت گیرد مهمترین آنها به شرح زیر است.

چنانچه هر کدام از تجهیزات نیاز به تعمیر دارند پیش از ورود کبک ها آنها را تعمیر کنید
چنانچه شیشه شکسته ای در سالن وجود دارد آن را تعمیر کنید
به کمک حشره کش های روغنی بیشتر سطوح چوبی را از وجود حشرات بزداید.
مواد جدیدی را که برای بستر خریداری کرده در کف سالن پخش کنید.
کلیه تجهیزات که از سالن خارج شده اند را دوباره به داخل سالن آورده و در جای خود مستقر کنید.
ورودی سالن را قفل کید و از ورود افراد متفرقه به داخل سالن جلوگیری کنید.
پس از اعمال موارد بالا و ضدعفونی کردن سالن بهتر است به مدت ۲ تا ۴ هفته سالن پرورش کاملا خالی باشد.

مزیت پرورش کبک مولد با کمک قفس های صنعتی

با استفاده از قفس های صنعتی استاندارد می توان در یک فضای واحد تعداد بیشتری کبک تخمگذار پرورش دهید و سود خود را از پرورش کبک مولد افزایش دهید به دلیل اتومات بودن سیستم آبخوری و همچنین راحت تر بودن استرلیزه کردن قفس ها و از بین بردن فضولات شما به نیروی کار کمتری نیاز خواهید داشت. با کمک این قفس ها کبک ها در تمام طول دوره تخم گذاری خود و در تمام طول دوره پرورش به آب و دان کافی، تمیز و استرلیزه دسترسی خواهند داشت. بنابراین مرگ و میر احتمالی میان کبک های مولد تا حد ممکن کاهش پیدا می‌کند.
انتقال ویروس در میان کبک ها به هنگام استفاده از قفس های صنعتی بسیار کمتر از روش بستر است به علاوه امکان اعمال برنامه نوردهی برای جوجه کبک ها در این روش راحت تر است از همه مهمتر تخم های تولیدی کبک های مولد به صورت اتومات از دسترس آنها خارج می شود در نتیجه آنها دچار بیماری کانیبالیسم نمی شوند و همچنین تخم های تولیدی آنها به دور از هرگونه آلودگی و فضولات تا زمان جمع آوری خواهند ماند. میانگین سود پرورش کبک با استفاده از قفس های صنعتی افزایش پیدا می‌کند چرا که این قفس ها مجهز به سیستم دان دهی بیرون از قفس هستند بنابراین امکان هدر رفت دان ها تا حد ممکن کاهش می یابد.

حتما بخوانید: پرورش کبک در ایران

ویژگی های سالن پرورش کبک مولد

انتخاب مکان مناسب برای ساخت سالن پرورش کبک مولد یکی از ملزومات مهم است. پرورش کبک مولد در سالن هایی باید انجام گیرد که دارای مجموعه‌ای از شرایط باشند. مهمترین این شرایط به شرح زیر است.

پرورش کبک مولد در سالن هایی باید صورت گیرد که به فاضلاب مناسب دسترسی داشته باشد و امکان تجمع مایعات در سالن پرورش کبک وجود نداشته باشد.
مکان سالن پرورش باید به جاده های ارتباطی دسترسی داشته باشد. همچنین امکان حمل و نقل خوراک در تمام طول سال و در تمام شرایط آب و هوایی برای کبک وجود داشته باشد. به علاوه دسترسی به سالن پرورش باید به گونه ‌ای باشد که رفت و آمد دامپزشک ها به آن امکان پذیر باشد.
سالن پرورش باید از وجود هر نوع طیور دیگر مثل مرغ، غاز، اردک و یا بوقلمون خالی باشد. همچنین از وجود حیواناتی که موجب آسیب زدن به کبک می شوند مثل سگ و گربه خالی باشد.
مکان پرورش باید شرایط دسترسی به آب، برق و گاز را داشته باشد.

دما و رطوبت مناسب برای پرورش کبک مولد

به هنگام پرورش کبک مولد لازم است که مجموعه ‌ای از فاکتورها را در نظر بگیرید ایجاد یک محیط مناسب امکان دستیابی به تولید بیشتر و سوددهی بالاتر را برای پرورش دهنده فراهم می کند. محیط مناسب پرورش کبک مولد باید در تمام طول دوره بازدهی کبک ها از دما، رطوبت، نور و اکسیژن کافی برخوردار باشند. همچنین از وجود گازهای سمی مبرا باشد. دمای مورد نیاز برای پرورش کبک مولد زمانی که جوجه هستند بین ۳۳ تا ۳۵ درجه سانتیگراد است اما با بزرگ شدن آنها هر هفته حدود سه درجه از این دما کاسته می شود. از آنجا که افزایش دما و گرم کردن سالن پرورش همیشه مقرون به صرفه نیست جوجه ها را در فضای محدود و در سالن های سر پوشیده پرورش دهید و با کمک لامپ های حرارت زا و مادر مصنوعی دمای مورد نیاز سالن را تامین کنید. جالب است بدانید در صورتی که سالن از دمای کافی برخوردار نباشد جوجه کبک های مولد جنب‌ و جوش خود را ازدست می دهند و به اندازه کافی خوراک مصرف نمی کنند. به همین جهت پرورش دهنده باید به شدت مراقب دمای محیط پرورش باشد به علاوه باید مراقب باشد که رطوبت محیط بیش از حد زیاد نباشد چرا که این امر باعث بروز مشکلات تنفسی در میان کبک ها می شود.

پرورش کبک مولد و مقدار رطوبت

باید مراقب باشید به دلیل رطوبت بالای محیط، کف سالن مرطوب یا خیس نشود. خیسی کف و مرطوبی کف سالن موجب بروز بیماری در میان کف پای کبک ها می شود. هنگام تولید تخم توسط کبک های مولد توجه به دمای محیط از اهمیت بسزایی برخوردار است دمای مناسب باید بین ۱۵ تا ۲۷ درجه سانتیگراد باشد. بنابراین در سالن هایی که پرورش دهنده با صرفه جویی غیر منطقی به دنبال کسب سود بیشتر است نتیجه عکس خواهد گرفت.

اهمیت تعادل رطوبت برای پرورش کبک مولد

بدن کبک های مولد در حد ۴۱ تا ۴۲ درجه سانتیگراد حرارت دارد از آنجا که پوست کبک ها و اغلب پرندگان فاقد غده های عرق می باشند تنظیم دمای بدن آنها با دفع بخار آب از طريق شش های آنها و یا از طریق پوست آنها صورت می گیرد مقدار بخار تولیدی کبک ها با افزایش دمای محیط افزایش پیدا می کند در نهایت این امر به افزایش رطوبت سالن منجر می شود. رطوبت سالن پرورش کبک مولد باید بین ۶۰ تا ۷۵ درصد باشد تحت هیچ شرایطی نباید مقدار رطوبت موجود در محیط از میانگین۹۰ الی ۵۰ درصد بیشتر یا کمتر باشد هنگامی که رطوبت محیط زندگی کبک مولد افزایش یا کاهش پیدا می کند بیماری تنفسی در میان کبک ها رواج پیدا می کند و این امر نه تنها بر میزان تخمگذاری آنها موثر است بلکه موجب مرگ و میر آنها نیز می شود.
هنگامی که سطح داخل سالن مملو از قطرات ریز آب می شوند این مشکل شدیدتر خواهد شد به علاوه هوایی که خشک است و فاقد رطوبت می باشد باعث خشکی مخاط مجاری تنفسی کبک ها می شود و با خشک شدن مخاط مجرای تنفسی آنها میکروب های تنفسی در میان کبک های مولد افزایش پیدا می‌کند بنابراین وجود یک دستگاه دقیق رطوبت سنج در میان محیط زندگی کبک های مولد جزو ضروریات است. در همین راستا لازم است بدانید که کبک های مولد از طریق تنفس حدود ۳۰ گرم و از طریق دفع فضولات حدود ۸۰ گرم آب دفع می کنند.

پرورش کبک مولد و اهمیت تامین اکسیژن

یکی دیگر از فاکتورهای اساسی برای محیط زندگی کبک مولد وجود اکسیژن کافی در سالن پرورش است. چرا که به دلیل متابولیسم بدن کبک ها و همچنین دفع فضولات مداوم توسط آنها چنانچه تهويه مناسب صورت نگیرد کبک ها دچار بیماری و تلفات می شوند یک سالن پرورش که از تهویه مناسب برخوردار نباشد و اکسیژن کافی در آن وجود نداشته باشد. بوی نامطبوع آمونیاک و وجود گاز دی اکسید کربن به دلیل تنفس کبک ها به تدریج مصرف دان و آب کبک های مولد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تخم گذاری آن ها را مختل می کند به همین جهت محیط پرورش کبک های مولد علاوه بر اینکه باید از اکسیژن کافی برخوردار باشد باید مهندسی صحیحی داشته باشد تا هوای تازه وارد سالن و هوای نامطبوع از سالن خارج شود. همچنین بهتر است از دستگاه های تهیه استاندارد و متناسب با اندازه سالن پرورش استفاده شود.

اهمیت تغذیه در پرورش کبک های مولد

کبک های وحشی در طبیعت احتیاجات غذایی خود را از طریق حشرات و گیاهان تامین می‌کنند اما کبک های پرورشی با استفاده از دان صنعتی تغذیه می شوند. برای اینکه کبک های مولد بهترین بازدهی را داشته باشند لازم است که مواد غذایی نیاز بدن آنها به طور کامل تامین شود از جمله انرژی، ویتامین، مواد معدنی و غیره در دان آنها وجود داشته باشد. لازم است بدانید که برنامه غذایی کبک های مولد با توجه به سن آنها تغییر می کند همچنین ترکیب کردن این مواد از اهمیت بالایی برخوردار است که بهتر است برنامه آن توسط کارشناس تغذیه نوشته شود. هرچه ترکیب دان مصرفی کبک ها اصولی تر باشد آنها در طول تخمگذاری دچار آسیب نمی شوند همچنین تخم تولیدی آنها کیفیت خود را از دست نمی دهد. برخی از پرورش دهندگان خود مواد لازم دان مصرفی کبک ها را تهیه و سپس با در دست داشتن برنامه آنها را ترکیب می‌کنند و برخی نیز ترجیح می دهند دان مصرفی کبک های خود را از مراکز معتبر پرورش طیور تهیه کنند.

پرورش کبک مولد و تغذیه آنها در فصول مختلف

تغذیه کبک مولد در فصول مختلف نیز تغییر می یابد و یا در زمانی که دوره استرس را پشت سر می‌گذارند مقدار مصرف دان کبک‌ ها افزایش و کاهش پیدا می‌ کند. به هر جهت میزان تغذیه کبک باید به گونه ‌ای باشد که آنها دچار سوء تغذیه نشوند و از هدر رفت دان و ضرر و زیان پرورش دهنده نیز جلوگیری شود. در میان مواد مورد نیاز بدن کبک های مولد دو نوع پروتئین و انرژی از اهمیت بیشتری برخوردارند. چنانچه خود قصد ترکیب مواد غذایی مورد نیاز بدن کبک های تخمگذار را دارید بهتر است بدانید که انواع مواد معدنی و ویتامین ها از مواد ضروری مورد نیاز بدن کبک های تخمگذار هستند. دانه هایی همچون گندم، ارزن، برنج، ذرت و غیره حاوی مقدار زیادی انرژی هستند و همچنین دان هایی مثل عدس، سویا، لوبیا، حاوی مقدار قابل توجهی پروتئین جهت تامین نیازهای بدن کبک مولد هستند.

در جدول زیر می توانید نمونه مواد مورد نیاز بدن کبک های تخمگذار را مشاهده کنید.

انرژی ۱۳۱۵ کالری فسفر ۰.۴۰ درصد
پروتئین ۲۰ تا۱۸ درصد سدیم ۰.۱۸ درصد
کلسیم ۰.۸۰ درصد متونین ۰.۴۲ درصد

سخنی با مخاطب

مخاطب گرامی شما در این مطلب از مجموعه پرآور با نحوه پرورش کبک مولد موارد مورد نیاز برای پرورش کبک مولد تجهیزات مکان و همچنین نحوه تغذیه، نحوه صحیح جوجه کشی کبک مولد و غیره آشنا شدید چنانچه مشتاق کسب اطلاعات بیشتر و تخصصی در زمینه پرورش کبک مولد و یا خرید قفس های صنعتی استاندارد هستید می توانید آن را در قسمت درج نظرات بنویسید تا کارشناسان با تجربه ما در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.